10.Sınıf Edebiyat Ders Kitabı 145-150-151. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 2023-2024 eğitim-öğretim yılı konusu içerisinde 10. sınıf öğrencilerinin en çok ihtiyaç duyabileceği konular arasında bulunan ve içerisinde Oğuz Kağan Destanı hakkında çeşitli bilgilerin bulunduğu 10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 145-150-151 Cevapları konusunu paylaştık. Cevaplarla ilgili görüş ve önerilerinizi yorumlardan yazarak bildirebilirsiniz.
1. Destanların edebiyatımız ve tarihimiz açısından nasıl bir önem taşıdığını düşünüyorsunuz?
Cevap: Destanlar önemli konular hakkında, milletlerin tarihi geçmişi, inançları ve dilleri hakkında bilgi verirler.
2. Dünyada pek çok millet bulunmasına karşın hepsinin kendilerine ait doğal birer destanlarının olmamasının nedeni sizce ne olabilir?
Cevap: Milletlerin kendilerine ait doğal birer destanlarının olması yaşanılan kayıplar, kıtlıklar, doğal afetler, hastalıklar, göçler gibi nedenlerdir.
1. Metnin başkahramanı olan Oğuz Kağan nasıl biri olarak tasvir edilmiştir?
Cevap: Oğuz Kağan; ela gözlü, kaşları kara, ayakları öküz ayağı gibi, omuzları samur omuzu gibi, göğsü ayı göğsü gibi, yüzü gök, ağzı ateş gibi kızıl perilerden güzel biri olarak tasvir edilmiştir.
2. Oğuz Kağan’ın, doğadaki varlıkların adlarını çocuklarına ad olarak vermesini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Cevap: İslamiyet’ten önce çocuklara doğadaki varlıkların isimlerinin verilmesi doğaya verilen önemi temsil etmektedir. Bunun İslam’dan önce doğanın kutsal sayılmasından dolayı yapılması bana mantıklı ve hoş geldi.
3. Destanda geçen kahramanları ve bu kahramanların özelliklerini belirtiniz.
Cevap:
Oğuz Kağan: Güçlü, kuvvetli, cesur bir kişidir.
Uruz Bey: Oğuz Kağan’a bağlı biridir.
Uluğ Ordu Bey: Akıllı, yiğit biridir.
4. Metinde olayın geçtiği zaman ve mekân unsurları ile ilgili çıkarımlarda bulununuz.
Cevap: Metindeki olaylar İslamiyet’in kabulünden önce yaşanmıştır. Türkler o dönemde Orta Asya’da yaşamaktadır.
5. Metinde yer alan olağanüstülükler nelerdir? Bu olağanüstülükler metnin türüne ve temasına nasıl bir katkı sağlamıştır?
Cevap: Metindeki olağanüstülükler; çocuğun et, çorba istemesi, konuşması, kırk gün sonra büyümesi, yürüyüp, oynaması, göğsünün ayı göğsü gibi, belinin kurt beli gibi ve omuzlarının samur omzu gibi olmasıdır. Bu olağanüstülükler metnin anlatımını güçlendirmiş ve daha kolay hayal etmemizi sağlamıştır.
6. Metnin olay örgüsünü kronolojik işleyişi göz önünde bulundurarak aşağıdaki şemalara yazınız.
Cevap:
7. Okuduğunuz metnin dil ve anlatım özellikleriyle ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Metninde yalın ve açık bir dil kullanılmıştır. Orta Asya Türkçesi ile yazılmıştır.
8. Metinde Türk destanlarında yer alan motiflerden hangileri kullanılmış ve bu motifler hangi özellikleri yönüyle metne konu edilmiştir?
Cevap: Metinde kurt, ağaç ve ışık motifleri kullanılmıştır.
9. Oğuz Kağan Destanı dilimiz, edebiyatımız ve tarihimiz açısından nasıl bir önem taşımaktadır? Nedenleriyle açıklayınız.
Cevap: Oğuz Kağan Destanı Türk edebiyatının ilk destanlarındandır. O dönemin dil özellikleri ve Mete Han’ın hayatı hakkında bilgi verir.
10. Oğuz Kağan Destanı’ndan hareketle dönemin sosyal, kültürel, siyasi ve dinî hayatıyla ilgili çıkarımlarınızı aşağıdaki şemalara yazınız.
Cevap:
11. Metnin tema ve konusunu belirleyiniz.
Cevap: Metinde Oğuz Kağan’ın kahramanlıkları ve hayatı anlatılmaktadır.
12. Okuduğunuz metinde millî ve manevi değerlerden hangilerine ulaşabilirsiniz?
Cevap:
13. Okuduğunuz metni destan yapan özellikler nelerdir?
Cevap:
1. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki parçada geçen sıfat tamlamalarını bularak tamlamaların altını çiziniz. Kullanılan sıfat tamlamalarının metinde nasıl bir işlevi olduğunu söyleyiniz.
Cevap: Bu sıfatlar ismi nitelemek ve belirtmek amacıyla kullanılmaktadır.
Yine söylenmeden kalmasın ve belli olsun ki, Oğuz Kağan’ın yanında ak sakallı, kır saçlı, uzun tecrübeli bir ihtiyar vardı. O, anlayışlı ve asil bir adamdı. Oğuz Kağan’ın nâzırı idi. Adı Ulug Türük idi. Günlerden bir gün uykuda bir altın yay ve üç gümüş ok gördü. Bu altın yay gün doğusundan ta gün batısına kadar ulaşmıştı ve bu üç gümüş ok şimale doğru gidiyordu. Uykudan uyanınca düşte gördüğünü Oğuz Kağan’a anlattı ve dedi ki: Ey kağanım, senin ömrün hoş olsun; ey kağanım, senin hayâtın hoş olsun. Gök Tanrı düşümde verdiğini hakikate çıkarsın. Tanrı bütün dünyayı senin uğruna bağışlasın!
2. Okuduğunuz metinde geçen “görmeğe, yollıyarak” gibi kelimeler döneme özgü kullanımlardır. Bunların günümüzdeki kullanım farklılıklarıyla ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Günümüzde ” ‘görmeğe’ kelimesi ‘görmeye’ şeklinde ‘yollıyarak’ kelimesi ‘yollayarak’ şeklinde kullanılmaktadır. ”
3. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki cümlelerde yer alan noktalama işaretlerinin parçadaki kullanım amaçlarını açıklayınız.
Cevap:
Virgül: Sıralı cümleleri ve kelimeleri ayırmak için kullanılmıştır.
İki Nokta: Konuşmalar öncesinde açıklama yapmak için kullanılmıştır.
Noktalı virgül: Cümleleri ayırmak için kullanılmıştır.
Nokta: Cümlenin bittiğini belirtmek için kullanılır.
Okuduğunuz Oğuz Kağan Destanı’nı aşağıda bir parçası verilen halk hikâyesi ile tema, dil ve anlatım özellikleri bakımından karşılaştırınız. Karşılaştırma sonuçlarınızı sözlü olarak ifade ediniz.
Cevap:
Oğuz Kağan: İslamiyet öncesinin en önemli destanıdır. Destan türünün özelliklerini taşır.
Köroğlu Destanı: İslam dönemi destanlarındandır. Hem destan hem de halk hikayesi özelliklerini taşır.
Facebook'ta Paylaş
Twitter'da Paylaş
Linkedin'de Paylaş
Dünyada pek çok millet bulunmasına karşın hepsinin kendilerine ait doğal birer destanlarının olmamasının nedeni o milletlerin anlatılmaya değecek kadar büyük olaylar yaşamamasından kaynaklıdır.
Sitede yer alan yazı, resim ve dosyaların tüm hakları saklıdır ve izinsiz paylaşılması kesinlikle yasaktır.