10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı 183-187-188-189. Sayfa Cevapları MEB Yayınları

10.Sınıf Edebiyat Ders Kitabı 183-187-188-189. Sayfa Cevapları MEB Yayınları 2023-2024 eğitim-öğretim yılı konusu içerisinde 10. sınıf öğrencilerinin en çok ihtiyaç duyabileceği konular arasında bulunan ve içerisinde Felatun Bey İle Rakım Efendi hakkında çeşitli bilgilerin bulunduğu 10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 183-187-188-189 Cevapları konusunu paylaştık. Cevaplarla ilgili görüş ve önerilerinizi yorumlardan yazarak bildirebilirsiniz.

10.Sınıf MEB Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 183-187-188-189. Sayfa Cevapları Felatun Bey İle Rakım Efendi

10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 183 Cevapları MEB Yayınları

Hazırlık

1. Bir eserdeki kahramanların isimleri ile kişilik özellikleri arasında bir bağ olmasının sizce okuyucuda nasıl bir etkisi vardır?
Cevap: Eserlerdeki kahramanların isimleri ile kişilik özellikleri arasında bir bağ olması okurun karakterler hakkında bir görüşe sahip olmasını sağlar.

2. Bir romanın sadece kendi yazıldığı dönemde önemli olan bir sorunu ele almış olması, o eserin değerini ve kalıcılığını nasıl etkiler?
Cevap: Bu eser döneminde çok değer görmüş olsa da kalıcı olamaz. 

10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 187 Cevapları MEB Yayınları

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. Yukarıdaki cümleler okuduğunuz metinden alınmıştır. Bu cümlelerdeki altı çizili kelime ve kelime gruplarının anlamını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlüğünden kontrol ediniz.
Cevap: 

Gönülden çıkaramamak: Birini unutamamak, düşünmeden duramamak, akıldan atamamak. 

Yüreğine sokacağı gelmek: Birine karşı fazla sevgi duymak. 

Lezzet: Her hangi bir şeyden alınan zevk, haz.

2. Râkım Efendi’nin “Hah işte memuriyete bu fikir ve itikatla gitmeni isterim. Bu fikir ve itikat kimlerde olursa mutlaka tevkif-i ilâhiye mazhar olur.” sözlerinden yola çıkarak kişinin yaşamda başarı kazanmak için neler yapması gerektiğini metinden hareketle açıklayınız.
Cevap: Kişi yaşamda başarı kazanmak için nerede duracağını bilmeli, kendini geliştirmeli, okumalı ve liyakata hak kazanmalıdır.

10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 188 Cevapları MEB Yayınları

3. Râkım Efendi’nin söylediği “İnsanın aklı sonradan başına gelir.” sözü Felâtun Bey’in ifadelerinde karşılığını nasıl bulmuştur? Felâtun Bey’in kendi sözlerinden hareketle açıklayınız.
Cevap: Felatun Bey hatalarından ders almıştır ancak çok borç yaptığı için hala umutsuzdur. 

4. Can’ın söylediği ve “Bütün dünya aleyhime ayaklanarak başıma kılıç vursa bile, sana olan sevgimi başımdan çıkaramazlar.” anlamına gelen beyitle ilgili Râkım Efendi’nin yaptığı yorum, o dönemde edebiyata yüklenen anlamla ilgili size neler düşündürmektedir?
Cevap: Rakım Efendi’nin yaptığı bu yorum o dönemin romantizm akımından etkilenerek yazmış olduğu söylenebilir.

5. Felâtun Bey’in mutasarrıf olarak İstanbul’dan ayrılması olayına, kendisinin ve Râkım Efendi’nin bakış açısındaki farklılığı belirtiniz.
Cevap: Felatun Bey İstanbul’dan ayrılırken bir daha İstanbul’un güzelliğini göremeyeceği için üzülmektedir. Rakım Efendi ise İstanbul’da olsa da sevdikleri yanında olmayınca İstanbul’un güzelliğinin bir anlamı kalmayacağını düşünmektedir.

6. Kendinizi, okuduğunuz metindeki iki ana kahramandan hangisine daha yakın bulduğunuzu nedenleriyle birlikte söyleyiniz.
Cevap: Kendimi Rakım Efendi’ye daha yakın buldum. Çünkü Rakım Efendi sevdiklerine önem veren, onlar olmazsa yaşadığı yerin anlamı olmadığını söyleyen biridir. Bende sevdiklerime önem veren ve yaşadığım yerin onlarla güzelleştiğini düşünen biriyim.

7. Metindeki açık ve örtük iletilere örnekler bulunuz. Bulduğunuz örnekleri aşağıdaki şemalara yazınız.
Cevap: 

Açık İleti: 

• Hemen Rabbim tevkif-i selâmet versin.
• Benim muradım, inşallah bundan böyle mansıbın daha ziyade büyür de, borcunu ödedikten başka bundan sonra dahi kesb-i destinle zevk etmeye fırsat bulursun demekti.

Örtük İleti : 

• İnsan çalışırsa Allah da yardım ederse insanın azmi ve sabrıyla halledemeyeceği bir şey yoktur. 

8. Okuduğunuz metinden yola çıkarak eserin yazıldığı dönemin sosyal ve kültürel özellikleriyle ilgili çıkarımlarda bulununuz.
Cevap: Eser, yazıldığı dönemde batılılaşma sorunu ve kültürümüzün bu batılılaşmayla yaşadığı sıkıntıları konu almıştır. Yazar batıyı sadece bilim ve teknik yönünden örnek almamızı geriye kalan tüm değerleri kültürümüze göre yaşamamızı anlatmaktadır.

9. Metindeki anlatıcıyı ve anlatıcının bakış açısını belirleyiniz.
Cevap: Menin anlatıcısı yazardır. İlahi bakış açısı ile metni anlatmaktadır.

10. Metinde özetleme tekniğinin kullanıldığı yerleri gösteriniz.
Cevap: 

A.Mithat, batılılaşmayı yanlış anlayan Felatun Bey’in karşısına doğru anlayan Rakım Efendi’yi koyarak ideal sayabileceğimiz bir Osmanlı efendisi çizer. Romanda Felatun’dan daha çok üzerinde durulan Rakım para işlerinde dikkatli,çalışarak kazanan,fakirken durumunu düzeltebilen başarılı bir adamdır. Rakım’ın biraz da A.Mithat’ın kendisi olduğu ortadadır.Bu iki adamı karşılaştırmak amacı romanın konusunu da belirler. Felatun ile Rakım’ı benzer olaylar ve durumlar içerisine yerleştirerek aralarındaki farkı belirler.

11. Okuduğunuz metinden alınan “İstanbul’un zevkini süren varsa, o da sizsiniz.” cümlesinde “varsa” kelimesinden sonra virgül kullanılması ve “Hemen Rabbim tevkif-i selâmet versin.” cümlesinde “tevkif-i selâmet” ifadesinin yazımı döneme özgüdür. Siz de metinden buna benzer örnekler bulunuz. Bulduğunuz örnekleri sözlü olarak ifade ediniz.
Cevap: 

• zin bu gibi hayalât-ı şairaneye ehemmiyet vermemesini tavsiye
• Binaenaleyh Can’ın istizah-ı meram

12. Metinde Arapça, Farsça kelime ve tamlamaların sık kullanılması size dönemin dil anlayışıyla ilgili neler düşündürmektedir?
Cevap: O dönemde birden fazla dil konuşulduğu için çeşitli dillerden kelimelere yer verilmiştir.

13. “Ahmet Mithat roman yazarken geleneksel hikâyeciliğimizi sürdürdüğünden ikide bir okura seslenir, meddahlar gibi ona sorular sorarak bir konuşma havası içinde yazar.” bilgisinin okuduğunuz metne yansımalarını gösteriniz. Böyle bir anlatımın metne yaptığı etkilerle ilgili düşüncelerinizi açıklayınız.
Cevap: 

• İngiliz kinine ne dersiniz yahu? 
• Ama hakları da yok mudur ya?

14. Okuduğunuz metnin sonunu kendi duygu ve düşüncelerinize göre değiştirerek yeniden şekillendirip anlatınız.
Cevap: Ben olsam metni hüzünle bitirir, Can’ın öldüğü ve Felatun’un intihar ettiği bir son yazardım.

10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 189 Cevapları MEB Yayınları

DİL BİLGİSİ

1. Okuduğunuz metinde geçen “Adam sen de, ödenmeyecek borç mu olur?” cümlesi cevap alma amacından çok, düşünceyi onaylatma anlamı taşıyan sözde soru cümlesidir. Siz de metinden bu tür sözde soru cümlelerine örnekler bulunuz.
Cevap: 

• Derken kızcağıza sıhhat geldikçe canı dahi sıkılmaya başlayarak, hocasını istemesin mi?
• Ama hakları da yok mudur ya?
• İngiliz kinine ne dersiniz yahu? 

2. Aşağıdaki parçada bulunan noktalama işaretlerinin parçadaki kullanım amaçlarını açıklayınız.
Cevap: 

Lâtife değil! → Ünlem: Uyarı verdiği için ünlem kullanılmıştır.
Zeylini hiçbir mektubundan eksik etmezdi.→ Nokta: Biten cümlelerin sonuna konulur.

SIRA SİZDE

Aşağıda Tanzimat Dönemi sanatçılarından Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası adlı romanından bir parça verilmiştir. Metni Felâtun Bey ile Râkım Efendi romanından okuduğunuz parça ile dil ve anlatım yönünden karşılaştırınız.
Cevap: 

• İki eserde de Batılılaşmanın etkisiyle Fransızcanın hayatımıza dahil olmasını, dil karmaşasını, Batılılaşma sürecindeki kişi tipleri anlatılmıştır. 
• İki eserde de ilahi bakış açısı kullanılmıştır.