10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı 14-15-16. Sayfa Cevapları MEB Yayınları

10.Sınıf MEB Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 14-15-16. Sayfa Cevapları EDEBİYAT-TARİH İLİŞKİSİ

10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 14 Cevapları MEB Yayınları

EDEBİYAT-TARİH İLİŞKİSİ

Hazırlık

1. Kurtuluş Savaşı’nı anlatan bir tarih kitabı mı yoksa bu savaşı konu alan bir roman mı daha çok ilginizi çeker? Düşüncelerinizi nedenleriyle söyleyiniz.
Cevap: Kurtuluş Savaşı’nı anlatan bir roman daha çok ilgimi çeker. Çünkü tarih kitaplarında genel ve nesnel bilgiler verirken romanlarda bir karakterin öznel fikirlerini de öğrenebiliyoruz. Bu nedenle roman kitapları daha çok ilgimi çeker.

2. Edebiyatın tarihle nasıl bir ilişkisi olduğunu düşünüyorsunuz?
Cevap: Edebiyat tarihten ilham alabilir. Mesela Çanakkale Savaşı’na ithafen günümüzde şiir, marş, roman yazılabilir. Bunların ilham kaynağı tarih olmuş olur. 

10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 15 Cevapları MEB Yayınları

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. Metinde geçen “ülkü” kelimesinin anlamını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.
Cevap: Metinde geçen ülkü bir inanış olabilir. TDK’nın Türkçe Sözlüğüne göre de ardından koşulan, inanılan bir inanış diye geçmektedir.

2. Okuduğunuz metindeki “Bir edebî eseri layıkıyla ve tarihî manâsıyla anlamak için, önce o devrin genel hayatını, yaşayış ve düşünüş tarzlarını, o devir insanlarının hayat ve evren hakkında neler bildiklerini öğrenmemiz gerekir.” görüşüne katılıyor musunuz? Neden?
Cevap: Bu görüşe kesinlikle katılıyorum. 300 yıl önce Avrupa’lı insanlar Dünya’nın düz olduğuna inanıyorken günümüzde bu bize çok saçma geliyor. Ancak o zamanlarda yetersiz teknoloji, papalık ve kilise tarafından halkın cahil bırakılması da incelenmelidir. Biz tüm bu etkenleri incelemeliyiz.

3. “Bir ‘şaheser’, neticede mutlaka toplumsal bir ülkünün ifadesidir.” cümlesini metinden hareketle açıklayınız.
Cevap: Şaheserler ait olduğu toplum ve milliyetlerin düşünce ve ideallerin somut hale dönüşmesidir. Bu nedenle ülkü sayılabilir.

4. Okuduğunuz metnin konusunu belirleyiniz.
Cevap: Metnin konusu geçmişten günümüze kadar edebiyatın tarih ile olan ilişkisidir.

5. Okuduğunuz metinde yazar ile anlatıcının aynı kişi olmasını neye bağlıyorsunuz?
Cevap: Metnin öğretici bir metin olduğu için anlatıcı ile yazar aynı kişi olabilir.

6. Metindeki anlatım biçimi ve düşünceyi geliştirme yollarını belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşağıdaki şemalara yazınız.
Cevap: 

Metindeki Anlatım Biçimleri: Açıklayıcı ve öğretici
Metindeki Düşünceyi Geliştirme Yolları: Benzetme ve örneklendirmedir.

7. Metinden yola çıkarak edebiyat-tarih ilişkisini yorumlayınız.
Cevap: Edebiyat-tarih ilişkisi birbiriyle sıkı ilişki içerisindedir. Edebi romanların bir çoğu tarihten faydalanarak geçmiş dönemlerin sosyal, kültürel ve psikolojik durumunu bizlere sunarak yardımcı olur.

8. Metindeki ana düşünce ile yardımcı düşünceleri belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşağıdaki şemalara yazınız.

10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 16 Cevapları MEB Yayınları

1. Metinde geçen “ahlakî, lâyıkıyla, mânasıyla, lisâniyat” kelimelerini doğru telaffuz etmek için nelere dikkat edersiniz?
Cevap: Metinde geçen bu kelimeleri doğru bir telaffuz etmek için şapkalı harflere dikkat etmeliyiz.

2. Okuduğunuz parçada geçen “Hakikaten, bir milletin coğrafi çevresiyle, sonra dinî, iktisadî, hukukî, ahlâkî, sanatsal ve siyasi hayatıyla edebiyatı arasındaki bağlantılar o kadar açıktır ki bu konuda açıklama yapmayı bile fazla görüyoruz.” cümlesindeki altı çizili “ki”lerin ayrı ya da birleşik yazılma nedenini söyleyiniz.
Cevap: “arasındaki” kelimesindeki -ki sıfat yaptığından dolayı bitişik yazılmıştır. “açıktır ki” kelimesindeki -ki bağlaç olduğundan dolayı ayrı yazılmıştır.

3. Aşağıdaki parça okuduğunuz metinden alınmıştır. Parçada belirtilen noktalama işaretlerinin parçadaki kullanım amaçlarını aşağıdaki şemalara yazınız.
Cevap: