KİTABINI SEÇ
İçindekiler
Güneş Sistemindeki Gezegenler
Güneş’in çevresinde kendilerine ait yörüngelerde dolanan küresel yapılı gök cisimlerine ne ad verilir?
Cevap: Güneşin çevresinde kendilerine ait yörüngelerde dolanan gök cisimlerine gezegendenir.
Güneş sistemindeki bazı gezegenlerin etrafında onlarla birlikte dönen gök cisimlerine ne ad verilir?
Cevap: Güneş sisteminde bazı gezegenlerin etrafında dönen gök cisimlerine uydu denir. Örneğin dünyanın uydusu Ay’dır.
Meteorlar – Gök Taşları
Uzaydan gelerek, Dünya atmosferine giren, atmosferdeki maddelere sürtünmesi sonucu yanarak ışık saçan katı cisimlere ne ad verilir?
Cevap: Uzaydan gelerek dünya atmosferine giren bu cisimlere meteor denir.
• Bu olayın gerçekleşmesi halk arasında nasıl adlandırılır?
Cevap: Bu olayın gerçekleşmesi halk arasında yıldız kayması olarak adlandırılır.
Asteroitler (Gezegenimsi Gök Cisimleri)
Asteroit olarak adlandırılan gök cisimlerinin meteorlardan farkı nedir?
Cevap: Asteroit genellikle Jupiter ve Mars yörüngesinde bulunan gök cisimleridir. Meteorlar ise serbest olarak parçalanmış şekilde dolaşan gök cisimleridir.
Çalışma Zamanı 1
Güneş sisteminde yer alan gezegenler aşağıda karışık olarak verilmiştir.
• Gezegenlerin adını, Güneş’e yakınlıklarına göre en yakın olandan başlayarak aşağıdaki boşluklara yazınız.
Cevap: Merkür – Venüs – Dünya – Mars – Jüpiter – Satürn – Uranüs – Neptün – Plüton
• Gezegenlerin adını, en büyük olandan başlayarak aşağıdaki boşluklara sırayla yazınız.
Cevap: Jupiter – Satürn – Uranüs – Neptün – Dünya – Venüs – Mars – Merkür
• Uydusu bulunan gezegenlerin ismini yazınız.
Cevap:
Konu Değerlendirme 1
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına (D), yanlış olanların başına (Y) harfi yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarındaki yerlere yazınız.
1-) D
2-) D
3-) D
4-) D
5-) Y
Doğrusu: Neptün güneş sistemindeki en küçük gezegen değildir. Güneş sistemindeki en küçük gezegen Merkür’dür.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
dış / iç Jüpiter / Satürn – yakın / uzak – üçüncü / dördüncü – meteor / asteroit
1-) Jupiter
2-) meteor
3-) 5.
4-) İç
5-) En yakın
C. Aşağıdaki soruları bir kelime ile cevaplayınız.
1-) İÇGEZEGEN
2-) UYDU
3-) MERKÜR
4-) GÖKTAŞI
5-) ASTEROİT
Ç. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
2. GÜNEŞ VE AY TUTULMALARI
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarındaki yerlere yazınız.
(..Y..) 1. Güneş tutulmasında Dünya’nın gölgesi Ay’ın üzerine düşer.
Doğrusu: Güneş tutulmasında Ay’ın gölgesi Dünya’ya düşer.
(..Y..) 2. Güneş tutulması her ay gerçekleşir.
Doğrusu: Güneş tutulması nadiren gerçekleşen bir olaydır.
(..D..) 3. Ay tutulması, Ay dolunay evresindeyken görülür.
(..D..) 4. Ay tutulmasında Ay, Dünya ve Güneş aynı doğrultular üzerinde konumlanır.
(..Y..) 5. Güneş tutulmasında Dünya tamamen Ay’ın gölgesinde kalır.
Doğrusu: Güneş tutulmasında Dünya’nın tamamı Ay’ın gölgesinde kalmaz, bir kısmı Ay’ın gölgesinde kalır.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
yeni ay / dolunay gece / gündüz aynı / farklı uzak / yakın / Ay tutulması / Güneş tutulması
1. Güneş tutulması, Ay ……yeni ay…… evresindeyken gerçekleşir.
2. Ay’ın her dolunay evresinde ……Ay Tutulması…… görülmez.
3. Ay tutulmasının gerçekleşebilmesi için Dünya, Ay ve Güneş’in ……aynı…… doğrultuda konumlanmaları gerekir.
4. Ay tutulması, Dünya’da ……gece…… yaşanan her yerden gözlemlenebilir.
5. Ay, Güneş tutulmasında Güneş’e daha ……yakın…… konumdadır.
C. Aşağıdaki ifadeleri uygun ve anlamlı olacak şekilde birleştiriniz.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
1. Sorunun Cevabı D Şıkkıdır.
2. Sorunun Cevabı B Şıkkıdır.
3. Sorunun Cevabı B Şıkkıdır.
4. Sorunun Cevabı A Şıkkıdır.
5. Sorunun Cevabı D Şıkkıdır.
6. Sorunun Cevabı D Şıkkıdır.
Bu konuda “6. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı 35-36. Sayfa” Cevaplarını öğrencilerimize en kısa ve öz bir şekilde ulaştırmak için cevap anahtarını paylaştık.
CEVAP ANAHTARI
1. C
2. A
3. D
4. A
5. A
6. C
7. C
8. B
9. D
10. D
Fotoğrafta yer alan ve çadıra şekil veren malzemelerin benzerleri vücudumuzda hangi yapılardır?
Cevap: Fotoğrafta yer alan çadıra şekil veren malzemelerin benzeri vücudumuzdaki iskelet sistemidir.
Resimlerde gösterilen davranışlar gerçekleştirilirken vücudun hareket etmesini sağlayan yapılar hangileridir?
Cevap: Resimlerde gösterilen davranışları gerçekleştiren hareketleri destek ve hareket sistemi sağlar.
Araştıralım: Yeni doğmuş bir bebeğin kafatasında bıngıldak adı verilen kıkırdak yapılar bulunur. Bu yapılar zamanla sertleşerek kemikleşir. Bu durumun sağladığı faydalar neler olabilir? İnternet’teki güvenilir kaynaklardan araştırarak arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Bu durumun gelecekte insanların kemiklerinin daha sağlam olmasını ve bir darbede daha az hasar almasını sağlar.
Eklem ve Eklem Çeşitleri
Kemiklerimizin bir araya gelmesini, aralarında bağlantı oluşmasını sağlayan yapılara ne ad verilir?
Cevap: Kemiklerimizi bir araya getiren yapılara eklem denir. Bu eklemler kemikleri birbirine bağlar.
Eliniz bu şekildeyken kalemi tutup yazı yazabilir misiniz? Neden?
Cevap: Hayır yazamayız. Çünkü kalemi yazabilmek için parmağımızın ucunda eklemler ile parmak uçlarımızı birbirinden ayrı hareket ettirmemiz gerekir.
Einstein’ı (Aynştayn) tanıyor musunuz? Onun yandaki fotoğrafı pek çok gazete ve dergide yayımlanmıştır. Sizce Einstein, fotoğraftaki gibi dilini çıkarırken yüzünün hangi bölümlerini hareket ettirmiştir?
Cevap: Evet, tanıyorum.Yüz kaslarını ve çene kemiğini oynatmaktadır.
Hareket etmede kemik ve eklemlerden başka hangi yapılar görev almaktadır?
Cevap: Kaslar görev almaktadır.Kaslar, iskelete yardımcı olarak vücuda şekil verir ve nefes alıp vermemize yardımcı olur.
Elinizle alnınıza, yanaklarınıza, çenenize ve boynunuza hafifçe bastırınız.Yandaki resimde yer alan yapıları hissedebiliyor musunuz?
Cevap: Kemik yapıları hissediliyor.
Çalışma Zamanı 1
Destek ve hareket sistemiyle ilgili bazı yapı ve organları aşağıda verilmiştir.
Aşağıdaki soruları verilen bu yapı ve organlara göre yanıtlayınız.
1. Hangi yapı ve organlarda oynar eklem bulunur?
Cevap: 3,7,8
2. Hangi yapı ve organlarda oynamaz eklem bulunur?
Cevap: 4
3. Hangi yapı ve organlarda düz kas bulunur?
Cevap: 2,6,9
4. Hangi yapı ve organlarda çizgili kas bulunur?
Cevap: 3,5,7,8,10
5. Hangi yapı ve organlarda yassı kemik şekli görülür?
Cevap: 1
6. Hangi yapı ve organlarda uzun kemik şekli görülür?
Cevap: 3
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” harfi yazınız.Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarındaki yerlere yazınız.
Cevap:
(. . Y. . ) 1. Kemiklerimiz cansız yapılarımızdır.
(. . D. . ) 2. Kıkırdak, kemik kadar sert olmayan esnek bir dokudur.
(. . D. . ) 3. Kalp kası, düz kaslar gibi isteğimiz dışında çalışır.
(. . Y. . ) 4. Düz kaslar, hızlı kasılır ve çabuk yorulur.
(. .D . . ) 5. Kaburgalarla göğüs kemiği arasında bulunan eklemler yarı oynar eklemlere örnektir.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1.Vücudumuza şekil veren sert yapılara . . . . . . . . . . . kemik. . . . . . . . . . . . . . . . denir.
2. Mide, ince bağırsak, kan damarları gibi iç organların yapısında . . . . . . . . . . . . düz. . . . . . kaslar bulunur.
3. Kafatası, kaburga, leğen kemiği gibi kemikler . . . . . . . . . . . . . yassı. . . . . . . . . . . . . . . . . kemiklere örnektir.
4. Çizgili kaslar . . . . . . . . . . . istemli. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . çalışır.
5. Kafatasındaki kemiklerin arasında . . . . . . . . . . . . . .oynamaz . . . . . . . . . . . . . . . . . eklem bulunur.
C. Aşağıdaki soruların cevaplarını boşluklara yazınız.
1. Kaburga, kalça ve kürek kemikleri hangi kemik çeşidine örnek verilebilirler?
Cevap: Yassı kemikler
2. İsteğimize bağlı olarak çalışan, iskelet kasları olarak bilinen kas çeşidine ne ad verilir?
Cevap: Çizgili kas
3. Kulak kepçesi, burun, soluk borusu gibi yapılarda bulunan, kemik kadar sert olmayan esnek
yapıya ne ad verilir?
Cevap: Kıkırdak
4. Kan damarları, mide, yemek borusu, bağırsak gibi yapılarda bulunan kas çeşidi hangisidir?
Cevap: Düz kas
5. Kalp kası, yorulmadan düzenli ve ritmik olarak çalışır. Bu özelliği ile hangi kas çeşidine benzer?
Cevap: Düz kasa benzer.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap:
1)B
2)D
3)B
4)A
5)A
Sindirim Sistemini Oluşturan Yapı ve Organlar
Yediğimiz besinler hangi organlarımızdan geçer?
Cevap: Sırasıyla, ağız => yutak => yemek borusu => mide => ince bağırsak => kalın bağırsak
Besinlerin organlarımızdan geçerken uğratıldığı değişimlere ne ad verilir?
Cevap: Fiziksel(mekanik) Sindirim ve Kimyasal Sindirim denir.
Yandaki resmi inceleyiniz. Sindirim sisteminde görevli yapı ve organlar ile sindirime yardımcı organların vücudunuzda bulundukları yerleri, verilen resim veya sınıfınızdaki modellerden de faydalanarak bulunuz.
Cevap:
Fiziksel ve Kimyasal Sindirim
Besinler, vücudumuzda önce kas hareketleri, daha sonra da çeşitli salgılar tarafından, doku ve organlarınyapı birimlerine geçebilecek kadar küçültülür.Bu süreç ve olay nasıl çeşitlendirilir?
Cevap:
Ağız: Besinlerin yıkımı burada başlar.Diş, dil ve çenenin yardımıyla besinleri fiziksel olarak parçalar.Burada fiziksel sindirim gerçekleşir.Tükürük bezlerinin yardımıyla besin ıslatılarak parçalanması kolaylaşır.Dişler fiziksel olarak besinleri sindirirken tükürük bezleri kimyasal olarak karbonhidratların bir kısmını sindirmeye başlar.
Yutak-Yemek Borusu: Dil, besinleri yutağa doğru iter ve soluk borusu kapanır.Burada sindirim gerçekleşmez ama yemek borusunun kaygan yapısı ve esnek kas hareketiyle besinler mideye doğru ilerler.
Mide: Midede hem fiziksel hem kimyasal sindirim gerçekleşir.Mide kasılıp gevşeyerek besinleri parçalamaya devam eder.Mide asidik bir ortamdır ve bu ortam besinleri kimyasal olarak parçalar.Proteinleri parçalamak için ise enzim salgılar.Buradan kısmen parçalanmış besinler ince bağırsağa gönderilir.
İnce Bağırsak: Yağların, karbonhidratların ve proteinlerin kimyasal sindirimi enzimler yardımıyla devam eder.Burada emilme gerçekleşir ve emilen besinler kana karışır.
Kalın Bağırsak: Sindirilmeyen maddeleri atma işini yapar.Su, mineral ve vitamin emilimi yapılır.
Anüs: Atık maddeler anüsten dışarı atılır.
Enzimlerin kimyasal sindirimdeki rolü ile ilgili yaptığınız araştırmanın sonuçlarını sınıfta arkadaşlarınıza
sununuz.
Cevap: Enzimler kimyasal sindirimde su ile birlikte çalışır.Reaksiyona tekrar tekrar girebilen enzimler cansız ortamda da çalışır ve besinlerin en küçük moleküllerine ayrılmasına yardımcı olur.Midede bu işlemi yapan enzimler, kimyasal tepkimeyi başlatmaya ve hızlandırmaya yararlar.Enzimler besinleri parçalamaya dış yüzeyden başlar. Ağızda ne kadar çok parçalanmış ise midede enzim ile başlatılan sindirimde o kadar hızlı olur.
Deney Yapalım
3. Midemizin salgıladığı salgılardan biri hidroklorik asittir. Buna göre besinler mideye geldiğinde ne gibi değişikliklere uğramaktadır?
Cevap:
Hidroklorik asit enzimleri aktive etmeye yarar.
Aynı zamanda proteinleri daha kolay işlenebilir hale getirir.
Mideye besinlerle gelen mikroplar hidroklorik asit ile temizlenir.
4. Besinlerin midemizde geçirdiği değişimin ağzımızda geçirdikleri değişimden farkı nedir?
Cevap: Besinler midemizde daha çok kimyasal sindirim yapılırken ağızda fiziksel sindirim yapılır.
Sizce besinler hangi sindirim organlarında mekanik sindirime uğrar?
Cevap: Ağız, mide ve ince bağırsakta gerçekleşir.Ağızda dişler yardımıyla yapılan sindirim, mide de midenin kasılıp gevşemesiyle besinin bulamaç haline gelmesi, ince bağırsakta yağ molekülünün parçalanması fiziksel sindirimdir.
Sindirim sisteminde yer almamasına rağmen, bu sistemin çalışmasında önemli görevleri olan organlar hangileridir?
Cevap: Karaciğer ve pankreastır.
Çalışma Zamanı 2
1. Yandaki sindirim sistemi modelinde numaralandırılarak gösterilen yapı ve organların adını numara sırasına göre yazınız.
Cevap:
1) Ağız
2) Yutak
3) Yemek Borusu
4) Mide
5) Karaciğer
6) Pankreas
7) SafraKesesi
8) İnce bağırsak
9) Kalın Bağırsak
10) Anüs
2. Aşağıda karışık olarak verilen kelimeleri kullanarak anlamlı ve düzgün ifadeler oluşturunuz.
Cevap:
1. Cümle =>Besinlerin sindirim sisteminden kana alınabilecek kadar küçük parçalara ayrılmasına sindirim adı verilir.
2. Cümle=>Sindirim olayı besinlerin parçalanma şekline bağlı olarak iki şekilde gerçekleşir.
3. Aşağıda bazı organlara ait resimler ve bu organların görevleri karışık düzende verilmiştir. Verilen resimlerle görevlerin yazılı olduğu kutucukları çizgi yardımıyla eşleştiriniz.
Cevap:
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlışolduğuna karar verdiğiniz ifadelerin doğrusunu altlarındaki yerlere yazınız.
(. .D . . ) 1. Sindirim enzimleri, maddelerin kimyasal sindirime uğramasını sağlar.
(. .Y . . ) 2. Safra salgısı, mide tarafından salgılanan bir enzimdir.
(. .D . . ) 3. Yağların fiziksel (mekanik) sindirimi, safra salgısının yardımıyla ince bağırsakta gerçekleşir.
(. .D . . ) 4. Enzimler, kimyasal sindirimi başlatma ve hızlandırmada etkili olur.
(. .Y . . ) 5. Kalın bağırsakta bulunan ve villus denilen yapılar besin atıklarının dışarı atılmasını sağlar.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1. Simidinizi dişlerinizle koparıp çiğnemeye başladığınızdaki işlem . . . . .fiziksel . . . . . . . . . . . . . sindirimdir.
2. Kimyasal sindirim besinlerin . . . . . . . enzim. . . . . . . . . . . . . . . . yardımıyla çok küçük parçalara ayrılmasıdır.
3. Yağ, protein ve karbonhidratların sindirimi . . . . . . .ince bağırsakta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tamamlanır.
4. Küçük parçacıklar hâline getirilmiş besinler ince bağırsaktan emilerek . . . . . . . . . kana. . . . . . . . . . . . . . . . . . geçer.
5. . . . . . . . . . Karaciğerde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . salgılanan safra salgısı ince bağırsağa gelir.
C. Aşağıdaki soruların cevaplarını her kutucuğa bir harf gelecek şekilde yazınız.
1. Ağzımızdaki bezler tarafından hangi salgı salgılanır?
Cevap: Tükürük
2. Ağzımızda parçalanan besinler hangi organ aracılığı ile yemek borusuna geçer?
Cevap: Yutak
3. Sindirilmiş besin parçacıklarının ince bağırsaktan kana geçişine ne ad verilir?
Cevap: Emilim
4. Su, mineral ve vitaminlerin son emiliminin gerçekleştiği organ hangisidir?
Cevap: Kalın Bağırsak
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap:
1) D
2) A
3) C
4) C
5) B
D. Aşağıdaki soruları yanıtlayalım.
1. Aşağıdaki düzenek gündelik hayatta kullanılan malzemelerle insan sindirim sistemine benzetilerek oluşturulmuştur.Bu düzenekte bulunan malzemelerin, sindirim sisteminde hangi organlara benzetildiğini yazınız.
Cevap:
Kapak ve pet şişe=>ağız
Bıçaklı çark=>dişler
Hortum=>yemek borusu
Plastik torba=>mide
İnce çorap=>ince bağırsak
Süzgeç=>kalın bağırsak
2. Yandaki modelde oklarla gösterilen organların gerçekleştirdiği ortak olay nedir?
Cevap:
İnce bağırsakta yağların karbonhidratların ve proteinlerin sindirimi gerçekleşir.Burada kana karışacak kadar parçalanan besinlerin emilimi gerçekleşir.
Kalın bağırsakta su, vitamin ve mineraller emilir.Sindirilmeyen besinleri anüse göndererek vücuttan atılmasını sağlar.
3.Duygu’nun defterine not aldığı sindirim sistemi organları yukarıda verilmiştir.Duygu bu organları hangi başlık altında yazmıştır?
Cevap: Sindirimin gerçekleşmediği organlar
4.
Bu deneyde iki özdeş deney tüpüne eşit miktarda et parçaları ve su konuluyor. II.deney tüpüne I. deney tüpünden farklı olarak E sıvısı ekleniyor.Deney tüplerinin ağzı kapatılarak çalkalandığında, II. deney tüpündeki etin daha çok parçalandığı gözleniyor.
a. I ve II. deney tüplerinde gerçekleşen sindirim çeşitlerini yazınız.
Cevap: 1.Deney Tüpü=>Mekanik Sindirim 2.Deney Tüpü=>Mekanik ve Kimyasal Sindirim
b. II. deney tüpüne katılan E sıvısı ne olabilir?
Cevap: Enzim
5.
a. Bu organların ürettikleri salgılar hangi sindirim organına dökülür?
Cevap: İnce Bağırsak
b. Bu organların ürettikleri salgılar hangileridir?
Cevap:
Karaciğer=>Safra Sıvısı
Pankreas=>Pankreas öz suyu
Yaşamsal faaliyetleri gerçekleştirebilmemiz için gerekli olan besin ve oksijenin vücudumuzda taşınmasını sağlayan yapılar hangileridir?
Cevap: Kan ve damarlarımızdır.
Besin ve oksijenin kullanılması sonucu oluşan atık maddelerin boşaltım organlarına taşınmasında hangi sistem rol oynar?
Cevap: Böbrekler, karaciğer, akciğerler, deri ve kalın bağırsak atık maddeleri vücudumuzdan atmamıza yardımcı olur.
DENEY YAPALIM
Sorular
1. Kalbin dışında dikkatinizi çeken neler vardı?
Cevap:Kalbin yapısında bulunan sinirler dikkatimi çekti.
2. Kalbin iç yapısında kaç tane boşluk gözlemlediniz? Bu boşlukların görevleri neler olabilir?
Cevap: Kulakçık ve karıncık ikişer tane olmak üzere dört odacık vardır.Kanın giriş çıkışlarını kontrol eder.
Kanın kalpten çıktıktan sonra doku ve organlara geçmesi, sonra tekrar kalbe dönmesi nasıl adlandırılır?
Cevap: Dolaşım sistemi olarak adlandırılır.Yaşamsal faaliyetleri sağlayabilmemiz için kalbin tüm vücuda kan pompalaması gerekmektedir.Kan temizlenip doku ve organlara verilir.
Kanın Yapısı ve Görevleri
Vücudumuzda damarlar içerisinde bulunan, hayati önemi olan özel sıvıya ne ad verilir?
Cevap: Kan denir.
Dolaşım sisteminde vücut savunmasında görevli olan, sindirilmiş besinlerin ve oksijenin taşınmasını sağlayan özel yapılar nelerdir?
Cevap: Vücut savunmasında görevli olan özel yapılar akyuvarlardır. Akyuvarlar kırmızı kemik iliğinde üretilirler.
Araştıralım
Kan Grupları ve Kan Alışverişi
Kaza, ameliyat gibi durumlarda aşırı kan kaybederek vücudundaki kan miktarı azalan kişilere nasıl yardım edilebilir?
Cevap: Kan bağışı yapılarak yardım edilebilir. Kan bağışını Kızılay’da yapabiliriz.
Kan Bağışının Toplum Açısından Önemi
İhtiyaç duyulan kanın, karşılık beklenmeden ve gönüllü olarak verilmesine ne ad verilir?
Cevap: Kan bağışı denilir.
Araştıralım
Kan bağışının toplum açısından önemini araştırınız.
Cevap: Kan, insan vücudunun en gerek duyduğu vücut sıvılarından biridir. Kan bağışı yaparak aynı kan grubuna sahip olan kana ihtiyaç duyan kimselere yardım edebiliriz. Yapılan kan bağışına bir gün bizde ihtiyaç duyabileceğimizi düşünerek yılda iki kere kan bağışı yapmamız gerekir.
Çalışma Zamanı 3
1. Aşağıdaki tabloda yer alan özelliklerin hangi kan hücresine ait olduğunu “X” işareti koyarak belirleyelim.
Cevap:
2. Küçük kan dolaşımı ve büyük kan dolaşımının hangi yapı ya da organlar arasında gerçekleştiğini ve hangi amaçla yapıldığını yazınız.
Cevap:
Büyük Kan Dolaşımı: Kalbin sol karıncığındaki temiz kan aort atardamarı ile vücuttaki bütün hücrelere dağıtılıp vücutta kirlendikten sonra alt ve üst ana toplardamarlar ile kalbin sağ kulakçığına getirilir. Buna Büyük kan dolaşımı denir.
Küçük Kan dolaşımı: Bu dolaşımın amacı kirli kanı oksijeni arttırarak temizlemektir. Sağ karıncıktaki kirli kanın akciğer atar damarı ile akciğerlere götürülüp orada temizlenip akciğer toplar damarıyla kalbin sol kulakçığına getirilmesine küçük kan dolaşımı denir.
3. Yandaki şekilde, dolaşım sistemimizde görevli yapı ve organlar yer almaktadır. Büyük ve küçük kan dolaşımında gerçekleşen olaylara göre şekli uygun biçimde renklendirip kanın hareket yönlerini ok ile gösteriniz.
Cevap:
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğuna karar verdiğiniz ifadelerin doğrusunu altlarındaki yerlere yazınız.
Cevap:
(D) 1. Kalp hızlı, güçlü ve istemsiz çalışan kaslardan oluşur.
(Y) 2. Kan bağışı, kan veren kişilerde baş ağrısı, yorgunluk, tansiyon gibi rahatsızlıklara neden olur.
(D) 3. Küçük kan dolaşımında kalpten çıkan kirli kan akciğerlere gider.
(D) 4. Büyük kan dolaşımının amacı vücuda oksijence zengin kanı iletmektir.
(D) 5. Damarlar, kan ile dokular arasında madde alışverişini sağlar.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
Cevap:
1. Kalbin kasılıp gevşemesi sırasında kanın damarlara yaptığı basınca …tansiyon… denir.
2. Kirli kanın temizlenmesi …küçük… kan dolaşımı ile sağlanır.
3. Mikroplara karşı vücudu koruyan kan hücrelerine …akyuvar… denir.
4. Kalbin sol tarafında oksijence …zengin… kan bulunur.
5. İhtiyaç duyulan kanın karşılık beklemeden ve gönüllü olarak verilmesi …kan bağışı… olarak adlandırılır.
C. Aşağıdaki soruların cevaplarını altlarında verilen yerlere yazınız.
1. Kalp ile tüm vücut arasında gerçekleşen, temiz kanın vücuda dağıtılmasını sağlayan kan dolaşımına ne ad verilir?
Cevap: Büyük kan dolaşımı denir.
2. Kana ihtiyacı olan insanlara kan verilmesine ne denir?
Cevap: Kan bağışı denir.
3. “AB Rh (+)“ kan grubuna sahip olan hastanın hangi kan grubuna sahip kişilerden kan alması daha uygundur?
Cevap: AB Rh (+) kan grubundan alması daha uygundur.
4. Kanın yapısını oluşturan kan hücreleri hangileridir?
Cevap: Alyuvarlar, akyuvarlar ve kan pulcuklarıdır.
5. Kalp atışlarının atardamarlarda hissedilen ritmik ve düzenli hareketine ne ad verilir?
Cevap: Nabız adı verilir.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap:
Solunum sırasında hangi organlarımızdan yararlanırız?
Cevap: Burun, yutak, soluk borusu, gırtlak ve akciğerlerimizden yararlanırız.
Havadaki gazlardan hangisini solunumda kullanırız?
Cevap: Solunum sırasında oksijen alıp karbondioksit veririz.
Solunum sonucunda vücudumuzdan hangi gazlar uzaklaştırılır?
Cevap: Karbondioksit gazı uzaklaştırılır.
Poster Oluşturalım
Mukavva, karton, renkli kâğıtlar, renkli boya kalemleri kullanarak solunum sistemi organlarını gösteren bir poster hazırlayınız. Posterinizi oluştururken yandaki modelden faydalanabilirsiniz.
Cevap:
Çalışma Zamanı 4
1. Solunum sistemini oluşturan yapı ve organların gösterildiği yandaki model üzerinde solunum sistemine ait hangi organlar gösterilmemiştir?
Cevap: Yutak ve gırtlak gösterilmemiştir.
2. Yukarıda karışık olarak verilen solunum sistemi organlarını, soluk alırken havanın izlediği yolu resimlerdeki numaraları kullanarak sıralayınız.
Cevap: 2 ? 3 ? 6 ? 5 ? 1 ? 4
3. Aşağıda karışık olarak verilen kelimeleri birleştirerek uygun ve anlamlı olan ifadeyi bulunuz.
solunum / en / temel / sistemimiz / akciğer / organıdır
Cevap:
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların önüne “D”, yanlış olanların önüne ise “Y” yazınız. Yanlış olduğuna karar verdiğiniz ifadelerin doğrusunu altlarındaki yerlere yazınız.
Cevap:
(D) 1. Atık gazların vücut dışına atılması solunum sistemi tarafından gerçekleştirilir.
(Y) 2. Solunum ile dışarı sadece karbondioksit gazı atılır.
(Y) 3. Havayı dış ortamdan vücudumuza alan, solunum sistemi organı ağızdır.
(D) 4. Soluk borusu akciğere girerken iki kola ayrılır.
(Y) 5. Soluk verme sırasında diyafram kası kasılır.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1. Yutaktan gelen havayı soluk borusuna ileten organa ….gırtlak…. denir.
2. Soluk borusunun akciğerlere girdiği kısımlara ….bronş…. denir.
3. Akciğerler ….göğüs…. boşluğunda, sol ve sağ akciğer olmak üzere iki parça olarak yer alır.
4. Nefesimizi ….burun…. ile almamız daha doğrudur.
5. Solunum ile dışarı, karbondioksit gazı ve ….su buharı…. atılır.
C. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Vücudumuzun oksijeni havadan alması ve zararlı olan karbondioksidi havaya vermesine ne ad verilir?
Cevap: Solunum adı verilir.
2. Solunum sistemimizde, havayı dış ortamdan alan organımız hangisidir?
Cevap: Burundur.
3. Soluk borusunun akciğere giren yapıları hangisidir?
Cevap: Bronştur.
4. Burundan geçen hava yutaktan sonra hangi yapıya gelir?
Cevap: Gırtlağa gelir.
5. Solunum olayında alınan hava hangi organın içerisine dolar?
Cevap: Akciğerlere dolar.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap:
D. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Vücudumuz için gerekli olan oksijenin havadan alınıp alveollere ulaşması ve alveollerdeki karbondioksidin de dış ortama verilmesini sağlayan sistem sırasıyla hangi organdan oluşur? Yazınız.
Cevap: Burun ? Yutak ? Gırtlak ? Soluk Borusu ? Bronşlar ? Bronşçuklar ? Alveoller
2.
Vücudumuzdaki bir sisteme ait yapı ve organları anlatmak için hazırlanan bu modelle ilgili aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
a. Model hangi sisteme benzetilmiştir?
Cevap: Solunum sistemine benzetilmiştir.
b. Boru ve balonlar hangi organlara benzetilmiştir?
Cevap: Balonlar akciğere benzetilirken borular soluk borusuna benzetilmiştir.
3.
• Kıkırdak halkaların üst üste dizilmesiyle oluşur.
• Havanın akciğerlere iletilmesini sağlar.
• İçerisinde toz ve mikropları tutmayı sağlayan yapışkan sıvı bulunur.
Yukarıda özelliği verilen solunum sistemine ait organ hangisidir?
Cevap: Soluk borusudur.
4.
a. Yukarıdaki resimde gerçekleşen olaya ne ad verilir?
Cevap: Solunum adı verilir.
b. Bu olay sırasında gerçekleşen durumları yazınız.
Cevap: Solunum için besin ve oksijen gereklidir. Nefes alırken oksijeni burundan alırız. Akciğerlere ulaşan oksijen temizlenerek hücrelere dağılırken kirli diyebileceğimiz karbondioksit dışarı atılır. Ayrıca resme göre nefes alınırken diyafram kasılır.
Zararlı maddelerin vücuttan dışarı atılmasına ne ad verilir?
Cevap: Zararlı maddeleri vücutttan dışarı atılması olayına boşaltım denir.
Çalışma Zamanı 5
1. Aşağıdaki tabloda verilen organların görevlerini yazınız.
Cevap:
2. Boşaltımda görevli bazı yapı ve organların adını aşağıda okla gösterilen yerlere yazınız, bu yapılarla görevlerini eşleştiriniz.
Cevap:
3. Aşağıdaki tabloda verilen boşaltım sistemi organlarının vücuttan uzaklaştırdığı atıkları tabloda “?” ile işaretleyiniz.
Cevap:
4. Aşağıdaki boşaltım sistemine ait ifadeleri anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde oklar kullanarak birleştiriniz.
Cevap:
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarındaki yerlere yazınız.
Cevap:
(Y) 1. Sağlıklı insanların vücutlarında bir tane böbrek bulunur.
(D) 2. Kana karışan atık maddelerin vücuttan dışarı atılması işlemi “boşaltım” olarak adlandırılır.
(Y) 3. İdrar kesesinde depolanan idrar, vücuttan idrar borusu (üreter) ile dışarı atılır.
(D) 4. Akciğerler, karbondioksit ile birlikte bir miktar su buharını dışarı verir.
(D) 5. Deri oluşan atık maddeleri, bir miktar su ile birlikte ter olarak dışarı atar.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
Cevap:
1. Kanda bulunan atık maddelerin dışarı atılması …..boşaltım….. olarak adlandırılır.
2. Böbreklerde oluşan idrar …..üreter….. ile taşınarak idrar kesesinde toplanır.
3. Kalın bağırsak, su ve besin atıklarını …..dışkı….. olarak vücuttan uzaklaştırır.
4. Hücrelerde oluşan …..karbondioksit….. gibi vücuda zararlı gazlar akciğer aracılığı ile solunum sırasında dışarı atılır.
5. Vücut için gerekli enerjinin besinlerden sağlanması sırasında …..zararlı….. atık maddeler oluşur
C. Aşağıdaki soruların cevaplarını her kutucuğa bir harf gelecek şekilde yazınız.
• Böbreklerimizin iyi çalışıp çalışmadığını vücudumuzdan uzaklaştırdığımız hangi atığı tahlil ettirerek anlayabiliriz?
Cevap: İdrar tahlili yaptırmamız gerekir.
• Hücrelerde yaşamsal etkinlikler sonucunda oluşan atık maddeler hangi yapıya geçer?
Cevap: Kana geçer.
• Derimiz, vücudumuzda oluşan atık maddeleri hangi olay sonucunda uzaklaştırır?
Cevap: Terleme sonucu uzaklaştırır.
• Akciğerler, kan içerisindeki karbondioksit ile birlikte bir miktar su buharını hangi işlem ile dışarı atar?
Cevap: Soluk verme işlemi ile atılır.
Ç. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap:
Ünite Değerlendirme 2
Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap:
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız
(D) 1. Cisimlerin şeklini kuvvet uygulayarak değiştirebiliriz.
(Y) 2. Kuvvetin büyüklüğü terazi ile ölçülür.
(Y) 3. Aynı yönlü kuvvetlerin bileşkesi, kuvvetlerin farkı alınarak bulunur.
(D) 4. 8 N’lık iki kuvvet bir cisme aynı doğrultuda, zıt yönde etki ederse kuvvetler birbirini dengeler.
(D) 5. Hareket eden bir cismi kuvvet uygulayarak durdurabiliriz.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1. Bir cisme etki eden zıt yönlü iki kuvvetin bileşkesi BÜYÜK kuvvetin etki yönü ile aynıdır.
2. Hareket eden bir cismi durdurmak için hareket yönüne ZIT yönde kuvvet uygulanmalıdır.
3. Bir cismin üzerine etki eden birden fazla kuvvetin bileşkesi sıfır ise cisim DENGELENMİŞ kuvvetlerin etkisindedir.
4. Aynı doğrultulu ve zıt yönlü kuvvetlerin bileşkesi, kuvvetler birbirinden ÇIKARILARAK bulunur.
5. Bir cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde ise ya DURURya da sabit sürat ile hareket eder.
C. Aşağıdaki soruların cevaplarını boşluklara yazınız.
1. Şekildeki oyuncak arabaya sürtünmesiz yolda, belirtilen yönde 5 N’lık kuvvet uygulanarak arabanın hareket etmesi sağlanıyor. Hareket halindeki arabanın sabit süratle yoluna devam etmesi için uygulanması gereken ikinci kuvvetin doğrultusu, yönü ve büyüklüğü nasıl olmalıdır?
Cevap: Aynı doğrultuda, zıt yönde 5N luk kuvvet uygulanmalıdır. ›5N
2. Büyüklükleri 8 ve 4 N olan iki kuvvet bir cisme aynı doğrultu ve yönde etki ediyor. Bu kuvvetlerin bileşkesi kaç N’dır?
Cevap: 8N +4N= 12N
3. Şekildeki araca etki eden kuvvetlerin bileşkesinin büyüklüğü kaç N’dır? Bileşke kuvvetin yönünü çizerek gösteriniz.
Cevap: 2N ‹
4. Yandaki resimde A noktasından yukarıya doğru fırlatılan topa uygulanan kuvvetin hangi özelliği bilinemez?
Cevap: Kuvvetin büyüklüğü bilinemez.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayalım.
1.B
2.D
3.A
4.D
5.C
Resimdeki market arabasını hareket ettirmek için ne yaparsınız?
Cevap: İtme kuvveti uygularım.
Sizce resimde birbirini iten canlılardan hangisi kazanır? Neden?
Cevap: Fil kazanır. Çünkü fil daha güçlüdür.
Duran bir cismi hareket ettiren, hareket eden bir cismi durduran, cisimlerin süratini, yönünü, şeklini değiştiren etkiye ne ad verilir?
Cevap: Kuvvet denir.
Çalışma Zamanı 1
Aşağıda verilen görsellerde cisimlere etki eden kuvvetlerin yönünü, doğrultusunu, büyüklüğünü gösteriniz (Her bir bölme 2 N’ı göstermektedir.).
Cevap:
Etkinlik Yapalım
1. Dinamometreye hangi yönlerde kuvvet uygulayarak kancalı tahta takozu hareket ettirdiniz?
Cevap: Kuzey, Güney ve Doğu yönünde kuvvet uygulayarak hareket ettirdim.
2. Kancalı tahta takozu hareket ettirmek için uyguladığınız kuvvetin özellikleri nelerdir?
Cevap: Uyguladığım kuvvet takozun ağırlığından büyüktür.
Mete ve Naz odalarındaki masanın yerini değiştirmek istiyor. Ama ikisi de masanın farklı yerde durmasını istediği için farklı yönlere doğru itiyorlar. Sizce masa hangisinin ittiği yönde hareket eder?
Cevap: Hangisi daha kuvvetli iterse o yönde ilerler.
Naz ve Mete’nin masaya uyguladığı kuvvetleri aşağıdaki şekil üzerinde çizerek gösteriniz. Yukarıdaki sorunun cevabını noktalı yerlere yazınız.
Cevap:
Etkinlik Yapalım
1. Kancalı tahta takoza aynı büyüklükte kuvvetler uyguladığınızda takoz nasıl hareket etti? Açıklayınız.
Cevap: Takoz hareket etmedi.
2. Kancalı tahta takoza farklı yönlerde farklı kuvvet uyguladığınızda takoz hangi yöne hareket etti? Bunun nedenini açıklayınız?
Cevap: Hangi tarafta uygulanan kuvvet büyükse takozda o yöne hareket etti.
Yandaki resimde salıncağa, uygulanan kuvvete eşit ve zıt yönlü başka bir kuvvet daha aynı anda etki etseydi salıncak hareket eder miydi?
Cevap: Eğer başta hareketli ise yine hareket ederdi. Ama başta duran bir cisim ise hareket etmezdi.
Etkinlik Yapalım
1. Kancalı tahta takoza eşit büyüklükte, zıt yönlü kuvvetler uyguladığınızda neler gözlemlediniz?
Cevap: Takoz hareket etmedi.
2. Bu kuvvetleri hareket hâlindeki bir cisme uygulamış olsaydınız neler gözlemlerdiniz?
Cevap: Duran bir cisme kuvvet uygulanırsa hareket eder. Sabit bir hareketi olan kuvvete sabit kuvvet uygulanırsa sabit hızda hareket etmeye devam eder.
Etkinlik Yapalım
1. Uyguladığınız kuvvetlere bağlı olarak kancalı tahta takozun hareket durumu nasıl değişti?
Cevap: Hangi taraftan fazla kuvvet uygulanmışsa takoz o yöne gitmeye başladı.
2. Bu kuvvetleri hareket hâlindeki bir cisme uygulasaydınız neler gözlemlerdiniz?
Cevap: Aynı yönde uygularsak hızlanırdı, farklı yönde uygularsak yavaşlardı.
Çalışma Zamanı 2
1. Aşağıda cisimlere etki eden kuvvetler gösterilmiştir. Cisimlerin kuvvet uygulanmadan önceki hareket durumlarını dikkate alarak noktalı yerlere cisimlerin kuvvet uygulandıktan sonraki olası hareket durumlarını yazınız.
Cevap:
2. Aşağıdaki resimleri dikkatlice inceleyerek resimler ile ilgili istenenleri kutucuklara yapınız.
Cevap:
3. Aşağıda resimleri verilen cisimlerin dengelenmiş veya dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde olma durumlarını boş bırakılan yerlere yazınız.
Cevap:
4. Aşağıdaki soruları, bu üç kuvvetin grafiğine ve A ile B maddelerine uygulanma biçimlerine göre yanıtlayınız.
a. A ve B cisimlerine etki eden bileşke kuvvetlerin yönünü ve büyüklüğünü yazınız.
Cevap:
A cismine etki eden net kuvvet 8N Doğu yönündedir.
B cismine etki eden net kuvvet 0N olup cisim hareket etmez.
b. Hangi cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir? Yazınız.
Cevap: B cismi dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.
c. A cismi başlangıçta duruyorsa, kuvvetler uygulandıktan sonraki hareketi için ne söylenebilir? Yazınız.
Cevap: 8N kuvvet ile Doğu yönünde ilerler.
ç. B cismi başlangıçta batı yönünde hareket ediyorsa, kuvvetler uygulandıktan sonraki hareketi için ne söylenebilir? Yazınız.
Cevap: Batı yönünde hareket etmeye devam eder.
Duru ve Naz, beden eğitimi ve spor dersinde yarış yapmaya hazırlanıyorlar. Yarışa fotoğraftaki gibi aynı hizadan başlıyorlar. Bu durumda, yarışı kimin kazanacağını Duru ve Naz’ın hangi özelliği belirler?
Cevap: Düzenli spor yapan, hızını ve çıkışını doğru ayarlayabilen kişi yarışı kazanr.
Sürat Nedir?
Cevap: Sürat bir cismin birim zamanda aldığı yoldur.
Ankara’dan İstanbul’a gitmeniz gerekse bu yolculuğu en kısa sürede gerçekleştirmek için aşağıdaki araçlardan hangisini tercih ederdiniz? Nedenini sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Ankara’dan İstanbul’a gitmeniz gerekse bu yolculuğu en kısa sürede gerçekleştirmek için uçağı tercih ederim. Çünkü birim zamanda aldığı yol daha fazladr.
Çalışma Zamanı 3
1. Şekildeki labirentin farklı noktalarından aynı anda sabit süratlerle geçen fareler 0 noktasına eşit sürelerde ulaşmışlardır. Labirent içerisindeki her bir kenar eşit uzunlukta olduğuna göre, farelerin süratleri arasındaki ilişki nedir?
Cevap: Siyah fare kahverengi fareye göre daha hızlıdır. Kahverengi farenin aldığı yol daha kısadır.
2. Çağan, K – L yolunu kaykayı ile geçerken eşit zaman aralıklarında eşit yollar aldığına göre Çağan’ın hareketi için ne söyleyebilirsiniz?
Cevap: Çağan her aralığı sabit süratle hareket etmiştir
3. Bisiklet yarışına katılan 4 yarışçının bilgileri yandaki tabloda verilmiştir. Yarışmacılar sabit süratlerle hareket ettiğine göre yarışmacıların süratleri arasındaki ilişki nasıldır?
Cevap: Birim zamanda en çok yol alan yarışmacıdan en az yol alan yarışmacıya doğru sıralama yapacak olursak IV-II-III-I .
4. Şekildeki A, B ve C araçları belirtilen noktalardan aynı anda sabit süratlerle geçerek bitiş noktasına aynı anda ulaşmışlardır. Bu araçlarla ilgili;
a. Süratleri arasındaki ilişkiyi yazınız.
Cevap: A-C-B en süratli olandan en süratsize doğru sıralanmıştır.
b. Bulundukları noktalardan bitiş noktasına ulaşma süreleri arasındaki ilişkiyi yazınız.
Cevap: A aracı ilk ulaşan olur. C aracı ikinci B aracı üçüncü olarak ulaşmıştır. Bitiş çizgisine ulaşmaları ile ulaşma süreleri doğru oantılıdır.
A ve B noktalarından aynı doğrultuda sabit süratlerle şekildeki gibi birbirlerine doğru koşan öğrenciler aynı anda C noktasına ulaşmışlardır. Bu öğrencilerle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a. Öğrencilerin aldığı yolları karşılaştırınız.
Cevap: A kişisi B kişisine göre daha fazla yol almıştır.
b. Öğrencilerin süratlerini karşılaştırınız.
Cevap: A kişisi B kişisine göre daha süratlidir.
Hareketlinin Grafiğini Çizelim
Yol, zaman ve sürat arasındaki ilişkiyi grafikle nasıl gösterebilirsiniz?
Cevap: Zaman arttıkça yol değerinin de ayn oranda arttığını görürüz.
Konu Değerlendirme 2
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarındaki yerlere yazınız.
(Y) 1. Sabit süratle yol alan aracın sürati sıfırdır.
(D ) 2. Sabit süratle yol alan aracın zamanla yol değeri artar.
(D) 3. Eşit sürede daha fazla yol alan aracın sürati, daha az yol alan aracın süratinden daha fazladır.
(D) 4. Sürati az olan araçlar için genellikle m/sn birimi kullanılır.
(D ) 5. Sürati 20 m/sn olan araç 1 saniyede 20 metre yol alır.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1. Bir hareketlinin sürati aldığı yola ve ZAMANA bağlıdır.
2. Bir saatin akrep ve yelkovanının hareketi SABİT SÜRATLİ harekete örnek verilebilir.
3. Bir araç DURUYORSA sürati sıfırdır.
4. Aynı yolu UZUN sürede tamamlayan hareketlinin sürati daha azdır.
5. Bir yarışta sürati fazla olan atlet bitiş çizgisine daha ÖNCE ulaşabilir.
C. Aşağıda verilen kelimeleri uygun biçimde birleştirerek anlamlı ifadeler oluşturunuz.
Günlük yaşamda otomobillerin süratleri kilometre/saat ile ifade edilir.
Aracın aldığı yolun geçen zamana oranı sürat olarak tanımlanır.
1. B
2. C
3. C
4. D
Masa, su ve gezinti balonunun içerisindeki maddelerin yapısı hakkında ne söyleyebilirsiniz?
Cevap: Masanın içindeki tanecikler sıkışık ve hareket edemez haldedir. Suyun içindeki tanecikler çok sıkışık halde değildir ve dönme hareketi yaparlar. Balonun içinde bulunan gazın ise tanecikleri çok dağınık ve aralarında boşluk olacak şekildedir.
Buzun, suya dönüşürken yapısında neler olur?
Cevap: Buz suya dönüşürken hacmi azalır. Maddenin tanecikli yapısında değişiklik olmaz ama tanecikler arasındaki boşluklar artar ve taneciklerin hızı artar.
Tuzu oluşturan daha küçük yapılar nelerdir?
Cevap: Tuz katı madde olduğu için tanecikler sıkı halde dizilidir ve daha küçük taneciklerin yapısında bir farklılık yoktur. Sofra tuzunun bileşik formülü NaCl dir. Tuzu oluşturan daha küçük yapılar elementlerdir.
Su ve havayı oluşturan, görülmeyecek kadar küçük yapılar var mıdır?
Cevap: Evet vardır ve o yapılara bileşik, element ya da atom diyoruz. Her yapının mutlaka bir kimyasal formülü vardır.
Deney Yapalım-Sorular
1. İçinde hangi maddelerin bulunduğu şırıngaların pistonlarının hareket ettiğini gözlemlediniz?
Cevap: Su ve havanın olduğu şırınga hareket etti.
2. Su ve kum bulunan şırıngalarda pistonları kolay hareket ettirebildiniz mi?
Cevap: Su ve kum olan şırıngalarda hareket zordu.
3. Şırıngalardaki pistonu kolay hareket ettirebilmenizle maddenin boşluklu yapısı arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.
Cevap: Şırıngayı kolay hareket ettirdiğimiz maddenin tanecikli yapısı daha boşlukludur.
Hâl değişimine uğramış maddenin hangi özellikleri değişir?
Cevap: Maddenin tanecikleri arasındaki boşluklarda ve taneciklerin hızında değişiklik olur.
Bir metal eriyerek sıvı hâle geçtiğinde taneciklerinin hareketlerinde nasıl bir değişim olur?
Cevap: Taneciklerin hızı ve aralarındaki boşluk artar.
Çalışma Zamanı 1
1. Aşağıdaki tabloda tanecik modelleri gösterilen maddelere ait özellikler verilmiştir. Bu maddelerin fiziksel hâllerini bularak tablodaki boşlukları tamamlayınız.
Cevap:
2. Havası boşaltılmış kap içerisine helyum gazı bırakılıp kapağı kapatılıyor. Helyum taneciklerinin kap içerisindeki görünümünü ve hareketini yandaki şekilde çizerek gösteriniz.
Cevap:
3. Aşağıdaki tabloda verilen maddelerin bulunduğu hâlleri belirleyiniz. Daha sonra bu hâllerin özelliklerine göre aşağıdaki tabloyu doldurunuz.
Cevap:
4. Aşağıda katı, sıvı ve gaz hâllerde bulunan maddelere örnekler verilmiştir. Bu maddeleri oluşturan taneciklerin hangi hareketleri yaptıklarını belirleyerek noktalı yerlere yazınız.
Cevap:
5. Aşağıdaki görsellerde suyun hâl değişimi yer almaktadır. Bu olay sırasında maddenin tanecikleri arasındaki boşlukların ve tanecik hareketliliğinin nasıl değiştiğini kısaca açıklayınız.
Cevap:
¦ Deniz yatağı, balon, içi boş plastik şişe gibi bazı maddelerin suyun üstünde yüzebilmesinin nedeni ne olabilir?
Cevap: Çünkü yoğunlukları suyun yoğunluğundan küçük ya da eşittir. Suyun kaldırma kuvveti onların suya uyguladıkları kuvvetten büyüktür.
¦ Çok büyük bir yük gemisi denizde yüzebilirken çok küçük bir taş parçasının dibe batmasının nedeni ne olabilir?
Cevap: Cisimlerin yoğunlukları birbirinden farklı olduğu için su da farklı konumlarda dururlar.
¦ “Demir, pamuktan daha yoğun bir maddedir.” cümlesinden ne anlıyorsunuz? Düşüncelerinizi aşağıdaki noktalı alana yazınız.
Cevap: Aynı hacimde pamuk ve demir alındığında demirin kütlesinin pamuğun kütlesinden fazla olduğunu anlarım.
¦ Yandaki fotoğrafta yer alan tahtadan ve süngerden yapılmış cisimlerin hacimleri birbirine eşittir. Sizce hangisinin kütlesi daha büyük olabilir? Neden? Düşüncelerinizi aşağıdaki noktalı alana yazınız.
Cevap: Hangisinin yoğunluğu büyükse onun kütlesi daha büyüktür. Tahtanın kütlesi pamuğun kütlesine göre fazladır. Çünkü tahta tanecikli yapısında pamuktan daha fazla tanecik bulundurur.
Deney Yapalım – Sorular
1. Farklı boyuttaki tahtaların kütle / hacim oranı için ne söyleyebilirsiniz?
Cevap: Farklı boyutlarda olsalar bile oran birbirine eşittir. d= m/v işlemi uygulandığında aynı sonucu verir. Madde değişmedikçe yoğunluğu değişmez.
¦ Deneyinizde farklı boyutlardaki tahta parçaları için kütle / hacim oranını belirlediğinizi hatırlayınız. Bu oranın sabit olduğunu gözlemlemiş olmalısınız. Bir maddenin yoğunluğunu nasıl belirleriz?
Cevap: d = m/v (Yoğunluk= (Kütle/Hacim)) formülünü kullanarak buluruz.
Deney Yapalım – Sorular
1. Boyutları aynı olan geometrik şekilli cisimlerin yoğunlukları için ne söyleyebilirsiniz?
Cevap: Yoğunluğun formülünü (d=m/v) kullanırım.
Çalışma Zamanı 2
Dikdörtgenler prizması ve küp şeklinde olan düzgün geometrik şekle sahip cisimlerin yoğunluklarını hesaplamayı öğrendiniz. Peki, düzgün şekli olmayan katı maddelerin hacimlerini nasıl hesaplarsınız?
Cevap: 128 g olan cisim için yoğunluk;
d= 128/64 = 2 g/cm³
64 g olan cisim için yoğunluk;
d= 64/64 = 1 g/cm³
Gri olan küpün yoğunluğu diğer küpten fazladır.
Yandaki resimde yer alan taş parçalarının yoğunluklarını nasıl hesaplayabilirsiniz? Önerilerinizi aşağıdaki noktalı alana yazınız.
Cevap: Ayrı ayrı kütlelerini ve hacimlerini hesaplayıp formülden gidebiliriz ama buna gerek yoktur. Taşın kütlesini hesaplarız. Su dolu kabın içine taşı attığımızda kaptan dışarı taşan su miktarı bize taşın hacmini verir. Buradan da kütle/hacim yaparak yoğunluklarını buluruz.
A. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğuna karar verdiğiniz cümlenin doğrusunu altlarında bırakılan yerlere yazınız.
Cevap:
(D) 1. Havayı oluşturan tanecikler arasında boşluk çok fazla olduğu için hava sıkıştırılabilir.
(Y) 2. Sıvı maddeler katı hâle geçerken tanecikleri arasındaki boşluk artar.
(D) 3. Bütün maddelerin tanecikleri titreşim hareketi yapar.
(Y) 4. Gaz maddelerin tanecikleri öteleme hareketi yapamaz.
(D) 5. Sıvı tanecikleri birbirinin üzerinden kayabilir.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
Cevap:
1. Sıvı ve gaz maddelerin tanecikleri katı maddeden farklı olarak dönme ve ….ÖTELEME…. hareketi yapar.
2. Isı alan maddelerin tanecikleri daha ….HIZLI…. hareket eder.
3. Gaz tanecikleri arasındaki boşluk çok ….FAZLA…. olduğu için gazlar bulundukları kabı tamamen doldurur.
4. Sünger, pamuk gibi maddelerin sıkıştırılabilmesinin nedeni yapılarında ….HAVA…. bulunmasıdır.
5. Bütün maddeler tanecikli, hareketli, ….BOŞLUKLU…. yapıdadır.
C. Aşağıdaki soruları kısaca yanıtlayınız.
1. Sıvı ve gaz maddelerinin akışkan olmasını sağlayan tanecik hareketi hangisidir?
Cevap: Sıvı ve gaz maddelerinin akışkan olmasını sağlayan tanecikli yapı hareketi dönme ve ötelemedir.
2. Maddenin hangi hâli sadece titreşim hareketi yapar?
Cevap: Maddenin katı hali sadece titreşim yapar.
3. Çakmakların içine gaz doldurulurken gaz maddelerin hangi özelliğinden yararlanılır?
Cevap: Sıkıştırılabilirlik özelliğinden yararlanılır.
4. Katı hâldeki maddelerin sıkıştırılamamasının nedeni nedir?
Cevap: Katı haldeki maddenin tanecikleri arasındaki boşluk yok denecek kadar azdır. Bu yüzden sıkıştırılamaz.
5. Katı hâlden sıvı hâle geçen bir madde hangi tanecik hareketlerini yapmaya başlar?
Cevap: Katı halden sıvı hale geçen bir madde öteleme ve dönme hareketlerini yapar.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap:
Deney Yapalım – Taşın Yoğunluğunu Hesaplayalım
1. Etkinlikte kullandığınız yöntemle hangi tür katı maddelerin yoğunluğunu hesaplayabilirsiniz?
Cevap: Suda çözünmeyen ya da suya karışmayan cisimleri yani katı sıvı karışımlarda kullanabiliriz.
Yandaki resimde yer alan özdeş bilyelerin yoğunluklarını nasıl bulabileceğinizi tahmin ediniz. Tahminlerinizi aşağıdaki noktalı alana yazınız.
Cevap: Bilyenin bir tanesinin yoğunluğunu hesaplamamız yeterlidir. Özdeş bilye oldukları için hepsinin yoğunlukları eşittir. Bir bilyenin ağırlığını ölçeriz. Daha sonra bilyeyi suyun içine atarız. Su ne kadar yükselmişse o da bilyenin hacmini verir. Yoğunluk bulma formülünü kullanarak bir bilyenin yoğunluğunu bulabiliriz.
Yandaki cam kavanozda birbirine karışmayan sıvılar yer almaktadır. Sizce sıvıların bu şekilde durmasının nedeni nedir? Düşüncelerinizi aşağıdaki noktalı alana yazınız.
Cevap: Sıvıların yoğunluklarının farklı olmasından kaynaklıdır.
Deney Yapalım – Sıvıların Yoğunluğunu Hesaplayalım
1. Su ve zeytinyağı için hesapladığınız yoğunluk değerleri hakkında ne söyleyebilirsiniz?
Cevap: Zeytinyağının yoğunluğu sudan azdır.
Sizce fotoğraftaki buzların altında canlı yaşıyor olabilir mi? Düşüncelerinizi aşağıdaki noktalı alana yazınız.
Cevap: Suyun yüzeyinden donmaya başlaması ve derin kısımların donmaması sayesinde canlı yaşıyor olabilir.
Deney Yapalım – Buz mu Yoğun Su mu?
1. Su ve buz için hesapladığınız yoğunluk değerleri hakkında ne söyleyebilirsiniz?
Cevap: Suyun yoğunluğu, buzun yoğunluğundan fazladır.
Tartışalım
Buzun yoğunluğunun suyun yoğunluğundan küçük olmasının doğada canlılar için önemini araştırarak sınıfınızda tartışınız.
Cevap: Sıvısında katı halini yüzdüren tek madde sudur. Eğer su katı hale gelip yani buz olup dibe çökseydi içinde bulunan canlıları öldürebilirdi. Suyun bu özelliği sayesinde canlılar yaşamına devam edebilmektedir.
Araştıralım
Yoğunluğun ayırt edici özellik olmasının günlük yaşamdaki kullanım alanlarının neler olduğunu İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırma verilerinizi kullanarak hazırlayacağınız slayt gösterisini sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Heterojen sıvı-sıvı karışımları ayırmada çok yararı vardır.
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarındaki yerlere yazınız.
Cevap:
(D) 1. Kütle/hacim oranı, bir maddenin yoğunluğuna eşittir.
(Y) 2. Yoğunluk “V “ sembolü ile gösterilir.
(D) 3. Yoğunluk birimi g / cm3tür.
(D) 4. Birbirine karışmayan sıvılardan yoğunluğu küçük olan sıvı, yoğunluğu büyük olan sıvının üstünde kalır.
(Y) 5. Buzun yoğunluğu, suyun yoğunluğundan büyüktür.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
Cevap:
1. Aynı hacme sahip farklı maddeler ..FARKLI.. yoğunluklara sahiptir.
2. Düzgün şekli olmayan bir katının hacmi ..DERECELİ SİLİNDİR.. kullanılarak bulunabilir.
3. Yoğunluk saf maddeler için ..AYIRT EDİCİ.. bir özelliktir.
4. Birbiri içerisinde çözünmeyen sıvılardan, yoğunluğu büyük olan sıvı ..ALTTA.. toplanır.
5. Bir madde hâl değiştirdiğinde ..YOĞUNLUĞU.. değişir.
C. Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
1. Buz dağlarının suyun üzerinde yüzmesi, suyun hangi özelliği ile açıklanabilir?
Cevap: Suyun yoğunluğunun buzun yoğunluğundan fazla olması özelliği ile açıklanabilir.
2. Bir bardak maden suyunun üzerinde buz parçalarının yüzmesinin nedeni ne olabilir?
Cevap: Sodanın yoğunluğunun buzun yoğunluğundan fazladır.
3. Düzgün şekli olmayan katı maddelerin hacimleri sıvı yardımıyla ölçülebilirken, çayın içine atılan küp şekerin hacmi ölçülemez. Bu durumun nedeni nedir?
Cevap: Küp şekeri çayın içinde çözülmesinden kaynaklı olarak ölçülemez.
4. Küçük bir toplu iğne suya atıldığında batarken tonlarca ağırlığa sahip bir geminin suda yüzebilmesinin nedeni nedir?
Cevap: Yoğunluk farkından kaynaklıdır.
5. Birbirine karışmayan K, L ve M sıvıları aynı kaba konulduklarında görünümleri şekildeki gibi oluyor. Sıvıların yoğunlukları arasındaki ilişki nasıldır?
Cevap: L>K>M şeklinde sıralanır.
Ç. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap:
Sıcak su ile dolu kap içerisinde bekletilen metal kaşık, aynı büyüklükteki tahta kaşığa göre neden daha sıcaktır?
Cevap: Metalin ısı iletkenliği tahtadan çok fazla olduğu için sıcak su içine konulan metal kaşık tahta kaşığa göre daha sıcak olur.
Metal kaşık ve tahta kaşığın farklı sıcaklıkta olması maddelerin hangi özelliğine bağlıdır?
Cevap: Isı iletkenliklerine bağlıdır.
Yandaki karikatürde tavanın sapı aşçının elini neden yakmıştır?
Cevap: Çünkü tavanın sapı çok fazla ısınmıştır. Bu durumda dokunduğumuzda madde üzerindeki sıcaklık elimize akacaktır. Bu yüzden aşçının eli yanmıştır.
Aşçının elinin yanmaması için öneriniz ne olur?
Cevap: Tavanın sapının ısı iletkenliği en az olan tavayı kullanmasını, yanmaz eldiven kullanmasını ve tavanın sapının soğumasını beklemesini önerebilirim.
Aşağıdaki şekillerde katı, sıvı ve gaz hâldeki maddelere ait tanecik modelleri yer almaktadır. Bu maddelerin ısı aldığında taneciklerinin hareketlerinin nasıl değişeceğini ve ısıyı nasıl ileteceklerini tahmin ediniz. Tahminlerinizi şekillerin altındaki noktalı yerlere yazınız.
Cevap:
1.Resim: Katı halde bir maddedir. Bu tanecikler titreşim hareketi yaparak ısıyı iletirler.
2.Resim: Sıvı halde bir maddedir. Bu tanecikler dönme, öteleme ve titreşim hareketi yaparak ısıyı iletirler.
3.Resim: Gaz halde bir maddedir. Bu tanecikler dönme, öteleme ve titreşim hareketi yaparak ısıyı iletirler.
Yandaki görselde evi kaplamak için kullanılan malzemeler hangi tür maddelerden üretilmiş olabilir?
Cevap: Yanmaz ve ısı yalıtımını sağlayacak yani ısı alışverişi yapmayan maddeler kullanarak üretilmiştir.
Yanmakta olan kibriti tutan elin yanmamasına rağmen aynı büyüklükte olduğu hâlde ucu ısıtılan çivinin eli yakmasını nasıl açıklayabilirsiniz?
Cevap: Metalin ısı iletkenliğinin tahtaya göre daha fazla olmasından kanaklıdır.
Deney Yapalım – Hangisi Daha Çok İletiyor?
1. Hangi kaşık daha sıcaktı?
Cevap: Isıyı en hızlı iletebilen ve etrafına yayabilen metal kaşık daha sıcaktır.
2. Hangi kaşığın sıcaklığı diğerlerine göre daha azdı?
Cevap: Isı iletkenliği olmayan tahta kaşığın sıcaklığı diğerlerine göre daha azdı.
Araştıralım
Isı iletkeni ve yalıtkanı olan maddelerin günlük yaşantımızda nerelerde kullanıldığını İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırmanızın sonuçlarını kısa bir metin hâline getirerek sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: İletken maddeler elektronik cihazlar da ve elektrik kutularının aksamları arasında kullanılır. Yalıtkan maddeler akım taşıyan kabloların dışında, elektrik sistemlerinin korunmasını sağlamak amacıyla ve elektrik yalıtımında kullanılır.
Çalışma Zamanı 3
1. Aşağıda verilen eşyaların oklar ile belirtilen bölümlerinin ısı iletkenliklerini yazınız.
Cevap:
2. Sıcak bir yaz gününde aynı ortamdaki çelikten ve tahtadan yapılmış korkulukları ayrı ayrı tutan Doruk için aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
a. Hangisini daha sıcak hissetmiştir?
Cevap: Çelikten yapılmış korkuluğu daha sıcak hissetmiştir.
b. Hangi madde ısıyı daha yavaş iletmiştir?
Cevap: Tahta korkuluk.
c. Hangi korkuluğun ısı iletkenliği daha iyidir?
Cevap: Çelik korkuluğun ısı iletkenliği daha iyidir.
3. Aşağıda günlük yaşantınızda kullandığınız bazı eşyalar verilmiştir. Bu eşyaların yapısında bulunan malzemelerin kullanım amacını iletken ya da yalıtkan olma durumuna göre açıklayınız.
Cevap:
Binaların içerisindeki ısıyı korumak için yapılan işlemlere ne ad verilir?
Cevap: Isı yalıtımı işlemi adı verilir.
Yaz aylarında serinlemek amacı ile, otomobillerin klimaları açıldığında camların kapatılması ile ne amaçlanmaktadır?
Cevap: Isı yalıtımı oluşturulmak istenmektedir. Sıcak olduğunu hissettiğimizde soğutucuyu açarız. Bu soğuk havanın sürekliliği ve enerjiden tasarruf için ısı yalıtımı olması şarttır.
Aşağıdaki fotoğrafları inceleyiniz. Sizce hangi fotoğraftaki konutu ısıtmak için daha az enerji harcanır? Neden?
Cevap: 2. fotoğraftaki evi ısıtmak için daha az enerji kullanılır. Çünkü en fazla yalıtım sistemi o konutta kullanılmıştır.
Araştıralım
Binalarda nelerin ısı kayıplarına neden olduğunu İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırmanızın sonuçlarıyla hazırlayacağınız slayt gösterisini arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Binalarda ve tek katlı konutlarda aynı problemler; dış duvarlardan, pencerelerden, çatıdan, bodrum döşemesinden ve hava kaçağından kaynaklı ısı kayıpları oluşur.
Isı yalıtım malzemeleri ısı alışverişini engellediği için binalarımızın ısısı kış aylarında ve yaz aylarında nasıl olur?
Cevap: Kış aylarında içeriyi ısıttığımız da içerisi istediğimiz sıcaklıkta kalır. Yaz aylarında içeriyi istediğimiz soğukluğa ayarlarız ve istediğimiz sıcaklıkta kalır. Kış zamanı sıcak, yaz zamanı soğuk olmasını isteriz.
Etkinlik Yapalım – Yeni Bir Yalıtım Malzemesi Hazırlayalım
1. Hangi beherglasta bulunan su daha sıcaktır?
Cevap: İçerisinde yün olan beherglas daha sıcaktır. Çünkü ısıyı tutar.
2.Yaptığınız bu yalıtım malzemesini nerelerde kullanabilirsiniz?
Cevap: Ev ve okul gibi yerlerde kullanılabilir.
Tartışalım
Binalarda ısı yalıtımının sağladığı yararları İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırmanızın sonuçlarını ekonomiye katkıları ve kaynakların etkili kullanımı bakımından arkadaşlarınızla tartışınız. Tartışma sonunda ulaştığınız sonuçları defterinize not ediniz.
Cevap: Yalıtımı iyi olan binalarda hem ev ekonomisine hem de ülke ekonomisine katkı sağlar. Ev ekonomisinde daha fazla yakıt ücreti ödemez iken ülke ekonomisi açısından enerji tasarrufu sağlanmış olur.
Çalışma Zamanı 4
1. İstediğiniz şekil ve büyüklükte bir ev maketi hazırlayınız. Hazırladığınız ev maketine ısı yatılımı yapınız. Bu maket üzerinde oklarla gösterilen kısımlarda numaralandırılmış yalıtım malzemelerinden hangisini kullanacağınızı belirtiniz.
Cevap:
2. Günlük yaşantınızda ısı yalıtımının yapıldığı yerlere örnekler veriniz. Bu yerlerde yalıtımın hangi amaçla yapıldığını kısaca yazınız.
Cevap: Evler, okullar, sinema salonları, alışveriş merkezleri gibi insanların kullandıkları çoğu yere ısı yalıtımı yapılmaktadır. İnsan sağlığını ısı değişiminden korumaktır.
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” harfi yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarındaki yerlere yazınız.
(D) 1. Yalıtım için kullanılan bazı maddelerin yapısında hava vardır.
(Y) 2. Termoslar ısı iletimi sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
Doğrusu: Termoslar ısı iletimini engelleyecek şekilde tasarlanmıştır.
(D) 3. Maddeleri oluşturan tanecikler arasında boşluk fazla ise ısı iletimi yavaş olur.
(D) 4. Binalara ısı yalıtımı yaptırmak, aile ve ülke ekonomisine büyük yarar sağlar.
(D) 5. Tencere, tava, çaydanlık gibi mutfak eşyalarının gövde kısımları iletken maddelerden yapılmıştır.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1. Bazı maddeler ısı akışını YAVAŞLATTIĞI için ısı yalıtkanı olarak adlandırılır.
2. Binalarımızda kullandığımız yalıtım malzemeleri ısı YALITKAN olarak kullanılan maddelerdir.
3. Penceredeki çift cam arasında kalan hava ısı YALITIMI sağlar.
4. Isıyı iyi İLETEN maddelere ısı iletkeni denir.
5. Taneciklerin titreşim hareketi yaparak ısıyı iletmesi en zor GAZ maddelerde gerçekleşir.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap:
1.A
2.C
3.A
4.D
5.C
6.D
7.C
D. Aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
a. Hangi kutunun ısı yalıtımı daha iyidir?
Cevap: Isı yalıtımı daha iyi olan II dir.
b. II numaralı kutu hangi malzemeden üretilmiş olabilir?
Cevap: II numaralı kutu nikelden üretilmiş olabilir.
c. IV numaralı kutu hangi malzemeden üretilmiş olabilir?
Cevap: IV numaralı kutu tahta gibi bir malzemeden üretilmiş olabilir.
2. Mukaddes Hanım’ın I, II, III ve IV numaralarda gerçekleştirdiği olayları maddelerin ısı iletkenliğinden ya da ısı yalıtkanlığından faydalanma durumuna göre yazınız.
Cevap:
I. işlem: Isı iletkenliği
II. işlem: Isı yalıtkanlığı
III. işlem: Isı yalıtkanlığı
IV. işlem: Isı yalıtkanlığı
Günlük yaşantınızda en çok rastladığınız ya da adını duyduğunuz yakıtlar hangileridir?
Cevap: Kömür,benzin ve odunu duydum.
Yandığında çevresine ısı veren maddeler yakıt olarak adlandırılır. Buna göre yukarıdaki ısınma araçlarının yakıtlarını söyleyebilir misiniz?
Soba: Odun-Kömür
Petek : Doğalgaz
Yandaki grafikte, ülkemizde elektrik üretimi için kullanılan yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarının kullanım oranları görülmektedir. Buna göre zengin yenilenebilir enerji kaynaklarına sahip ülkemizde, bu kaynakların fazla kullanıldığını söyleyebilir miyiz?
Cevap: Başta doğalgaz daha sonra kömür tüketimi fazladır.
Isı elde etmek için kullandığımız yakıtlar da çevreyi kirletir mi?
Cevap: Evet ısı elde etmek için kullandığımız yakıtlar hem çevreye hem de ozon tabakasına zarar verir.
Hava kirliliği nedeniyle bizi güneşin zararlı etkilerinden koruyan ozon tabakasının da zarar gördüğünü biliyor musunuz?
Cevap: Evet biliyordum.
Isınmadan kaynaklanan çevre kirliliğini azaltmak için neler yapabiliriz?
Cevap: Isınmadan kaynaklanan çevre kirliliğini azaltmak için soba bacalarında filtre kullanmalıyız.
Soba ve doğal gaz zehirlenmelerine karşı alınabilecek önlemleri İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırmanızın sonuçları ile ilgili rapor oluşturunuz.
Cevap:
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarındaki yerlere yazınız.
(D) 1. Gaz yağı, sıvı yakıtlara örnektir.
(D) 2. Doğal gaz, çevreye en az zarar veren fosil yakıttır.
(D) 3. Yandığında çevresine ısı veren maddeler, “yakıt” olarak adlandırılır.
(Y) 4. Nükleer enerji elde etmek için kullanılan maddeler yenilenebilir enerji kaynaklarına örnektir.
(Y) 5. Şofben ya da kombiler kesinlikle banyoya yerleştirilmelidir.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1. Kömür, petrol ve doğal gaz gibi FOSİL yakıtlar yenilenemez enerji kaynaklarıdır.
2. Sobalar yakılırken ÜSTTEN tutuşturulmalıdır.
3. Fuel – oil, binalarda ısınma amaçlı kullanılan SIVI yakıttır.
4. Günümüzde elektrik üretiminde en çok fosil yakıt olan KÖMÜR kullanılmaktadır.
5. Konutların ve sanayi kuruluşlarının bacalarından, taşıtların egzozlarından çıkan zararlı gazlar en çok SOLUNUM sistemimize zarar verir.
C. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Odun hangi yakıt türüne örnektir?
Cevap: Odun katı yakıt türüne örnektir.
2. Benzin, gaz yağı, mazot ve fuel – oil hangi sıvı yakıtın işlemden geçirilmesiyle elde edilir?
Cevap: Benzin, gaz yağı, mazot ve fuel – oil hangi sıvı yakıtın işlemden geçirilmesiyle petrol elde edilir.
3. Nükleer enerji ve fosil yakıtlar hangi enerji kaynağına örnektir?
Cevap: Nükleer enerji ve fosil yakıtlar yenilenemez enerji kaynağına örnektir.
4. Kömür, petrol, doğal gaz gibi yakıtlara ne ad verilir?
Cevap: Kömür, petrol, doğal gaz gibi yakıtlara fosil yakıt denir.
5. Günümüzde en çok kullanılan fosil yakıtlar hangileridir?
Cevap: Günümüzde en çok kullanılan fosil yakıtlar kömür ve petroldür.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
1.D
2.D
3.A
4.C
5.B
Ünite Değerlendirme 4
1.A
2.C
3.A
4.B
5.A
6.A
7.D
8.A
9.D
10.B
Ses bir enerji türü müdür?
Cevap: Evet ses bir enerji türüdür.
Ses madde ile karşılaşınca ne olur?
Cevap: Suya atılan taş gibi dalgalar halinde yayılır.
Sesin yayılmasını önleyebilir miyiz ?
Cevap: Hayır önleyemeyiz. Sadece kulaklarımızı kapatırsak bir kısmını duymayız.
Akustik nedir ?
Cevap: Akustik sesin duyulma ve dağılma tarzını inceler.
Okulunuzun bahçesinde teneffüste oyun oynarken çalan ders zilini duyabilirsiniz. Benzer şekilde size seslenen arkadaşınızın sesini de duyabilirsiniz. Hava sesi iletmiyor olsaydı bu sesleri duyabilir miydiniz?
Cevap: Hayır duyamazdık.
Resimlerde hangi ortamlarda sesler oluşturulmuştur?
Cevap: Resimlerde katı, sıvı ve gaz ortamlarda sesler oluşturulmuştur.
Resimlerdeki ortamlarda oluşturulan seslerden hangileri duyulabilmiştir?
Cevap: Resimlerdeki ortamlarda oluşturulan seslerden katı ve gaz ortamdaki sesler duyulabilir.
Sesin bir ortamda duyulabilmesi, sesin hangi özelliğini gösterir?
Cevap: Sesin bir ortamda duyulabilmesi, sesin yayıldığını gösterir. Mesela suya taş attığımızda dalgalar halinde yayılması da buna örnektir.
Soluduğumuz havanın bir gaz karışımı olduğunu biliyor musunuz?
Cevap: Evet biliyordum.
Etkinlik Yapalım
Sorular
1. Kutu kulağınıza dayalı iken mi yoksa kulağınızdan uzakta olduğunda mı sesi daha iyi duydunuz?
Cevap: Kutu kulağıma dayalı iken sesi daha iyi duydum.
Etkinlik Yapalım
Sorular
1. Arkadaşınızın su içerisinde taşlarla çıkardığı sesi duyabildiniz mi?
Cevap: Evet duyayabilirim. Ama duyduğum ses uğultulu oldu.
Etkinlik Yapalım
Sorular
1. Çalar saatin sesini duyabildiniz mi? Bunu nasıl açıklarsınız?
Cevap: Hayır duyamadım. Çünkü havasız ortamda ses yayılmaz.
Su, sesi iletmeseydi denizlerin derinliklerini ölçen, balık sürülerinin yerini tespit eden ve daha pek çok araştırmada kullanılan sonar cihazının çalışmayacağını biliyor musunuz?
Cevap: Evet biliyordum. Öğretmenimiz anlatmıştı.
Bir çubuğu aynı şiddetle metal, tahta ve cam levhalara vurduğunuzda çıkan sesler birbirine göre nasıldır?
Cevap: Birbirlerinden farklıdır. Çünkü farklı maddelerin çıkardıkları sesler de farklıdır.
Etkinlik Yapalım
Sorular
1. Etkinlikte kullandığınız malzemelerin farklı sesler çıkarttığını söyleyebilir misiniz?
Cevap: Evet. Kullandığımız malzemeler farklı sesler çıkartırlar.
Resimdeki özdeş çalar saatlerin çıkardığı sesler, sizce aynı mıdır? Neden?
Cevap: Eğer bir ortam boş ise ses yayılmaz.
Etkinlik Yapalım
Sorular
1. Metal kaşıkların hava ve su ortamında çıkardığı seste bir farklılık duydunuz mu? Bunu nasıl açıklarsınız?
Cevap: Evet birbirinden farklıdır. Çünkü maddelerin özelliklerine göre titreşimleri vardır. Farklı maddeler farklı sesler çıkarır.
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarında bırakılan yerlere yazınız.
(D) 1. Sesin yayıldığı ortam değiştirilirse ses farklı işitilir.
(D) 2. Farklı ses kaynakları, farklı ses üretir.
(Y) 3. Bütün müzik aletlerinden aynı sesi elde edebiliriz.
(D) 4. Sesin yayıldığı ortam sesi etkilemez.
(D) 5. Sesin yayılabilmesi için maddesel ortama ihtiyaç vardır.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1. Aynı ses farklı ortamlarda FARKLI işitilir.
2. Ses yayıldığı ortama göre DEĞİŞİR.
3. Hava ortamında sesleri duyabilmemiz, sesin GAZ ortamlarda yayıldığını gösterir.
4. Farklı ses kaynaklarının ürettiği sesler, farklı uzaklıklardan aynı DUYULMAZ.
5. Katı, sıvı ve gaz ortamlarından çıkan sesler aynı etkiyi YARATMAZ
C. Aşağıdaki resimlerde sesin hangi ortamlarda yayıldığını altlarında bırakılan boşluklara yazınız.
1. resim : Katı
2. resim : Su
3. resim : Gaz (yarasa)
4. resim : Katı (ip)
5. resim : Gaz (sınıf)
6. resim : Sıvı (yunus)
Ç. Aşağıdaki soruların cevaplarını altlarında bırakılan boşluklara yazınız.
1. Pazar yerinde yapılan bir anonsu, bu ortamda bulunanlar duymuştur.
a. Bu cümlede sözü edilen anons (ses) hangi ortamda yayılmıştır?
Cevap: Hava ortamı (Gaz)
b. Sesin daha farklı ortamlarda da yayılabildiğini örnek vererek açıklayınız.
Cevap: Ses sıvı ortamlarda da yayılabilir.
2.Beril, yaptığı etkinlik sonucunda topların çıkardığı sesler ile ilgili hangi sonuca ulaşmıştır?
Cevap: Beril, yaptığı etkinlik sonucunda topların çıkardığı seslerin aynı ortamda farklı ses çıkarabileceği sonucuna ulaşmıştır.
1. deney ile hangi sonuca ulaşılır?
Cevap: Cisimler aynı ortamda bulunursa farklı sesler çıkarabilir.
2. deney ile hangi sonuca ulaşılır?
Cevap: Aynı cisim, farklı ortamda bulunursa farklı ses çıkarabilir.
4.Ses kaynağının değişmesiyle seslerin farklı işitildiğini gösteren bir deney için aşağıdaki malzemeler verilmiştir.
Bu malzemeleri kullanarak deneyin nasıl yapılacağını yazınız.
Cevap: I. bölümde çivilerin arasına lastik bağlarsak, II. bölümde ise çivilerin arasına bakır tel bağlarsak ses oluşturabiliriz. Çıkan sesler farklı olacaktır.
Eski filmlerde trenin gelip gelmediğini uzaktan kontrol etmek için insanların kulaklarını raylara dayadığını görmüş olabilirsiniz. Sizce bunun nedeni ne olabilir?
Cevap: Titreşim yapan varlıklar ses ürettiğinden dolayı ve sesinde dalgalanma özelliğinden faydalanarak trenin gelip gelmediğini anlayabilirler.
Deney Yapalım – Kim Çabuk Duyacak?
1. Her iki öğrenci elini aynı anda mı kaldırdı?
Cevap: Sesin yaydığı titreşimler duvara çarptığı için kulağını duvara dayayan öğrenci sesi ilk duyan olacaktır.
2. Öğrenciler, ellerini farklı zamanlarda kaldırdılarsa bunun nedeni ne olabilir?
Cevap: Bulundukları ortamda farklı titreşim olduğundan dolayı olabilir.
Çalışma Zamanı 1
Aşağıdaki tabloda sesin oda sıcaklığında, çeşitli maddelerdeki yayılma süratleri verilmiştir. Tablodaki verileri kullanarak sütun grafiği çiziniz. Sesin, verilen maddelerdeki yayılma süratlerini karşılaştırınız. Daha sonra verileri kullanarak aşağıdaki soruyu cevaplayınız. Deniz yüzeyinden deniz tabanına gönderilen ses dalgaları 3 saniye sonra geri dönmektedir. Bu noktada denizin derinliği kaç metredir?
Cevap: 3/2 = 1,5 ve 1522 x 1,5 = 2283 metre kadar derinliği vardır.
Deney Yapalım – Ses Boşlukta Yayılır mı?
1. Zilin sesini cam fanusun içinde hava varken mi hava boşaltıldığında mı duydunuz? Neden?
Cevap: Havasız ortamda ses yayılmadığından dolayı hava varken duydum.
Şiddetli bir seste evinizin camlarında neden bir sarsıntı olur?
Cevap: Ses titreşim ve dalgalanma yapan bir enerji türüdür. Bu yüzden şiddetli bir ses dalgası geldiğinde camda titreşim olur.
Deney Yapalım – Dans Eden Tuz Tanecikleri
1. Metal kâseye vurulduğunda tuz taneciklerinde ne gözlemlediniz? Bu olayın nedeni ne olabilir?
Cevap: Ses, titreşim yaparak yayıldığı için tuz tanecikleri titreşmiştir.
2. Şiddetli ve yavaş vurunca tuz tanecikleriyle ilgili gözleminizde bir değişiklik oldu mu? Değişikliği ve nedenini açıklayınız.
Cevap: Sesin şiddeti arttıkça tuz taneciklerin de titreme arttı, sesin şiddeti azaldıkça tuz taneciklerin de titreşim azaldı.
A. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
yansıma / titreşim katılara / gazlara madde / enerji hızlı / yavaş
Cevap:
1. Şiddetli bir gök gürültüsünün camları titreştirmesi sesin bir ..ENERJİ.. türü olduğunu ve hareket enerjisine dönüştüğünü gösterir.
2. Gök gürültüsünün şimşek çaktıktan sonra duyulması, sesin ışıktan daha ..YAVAŞ.. yayıldığını gösterir.
3. Ses, ..TİTREŞİM.. sonucu oluşur.
4. Ses, sıvılarda ..KATILARA.. göre daha yavaş yayılır.
B. Aşağıdaki soruların cevaplarını boşluklara yazınız.
1. Uzayda geçen bilim kurgu filmlerinde uzakta gerçekleşen bir patlamayı aynı anda görür ve duyarız.
Burada yapılan iki bilimsel hata nedir? Açıklayınız.
Cevap: Birinci hata, sesin boşlukta yayılmaması; ikinci hata, ışığın ve sesin aynı anda görülüp duyulmaması.
2. Bazı opera sanatçıları şarkı söylerken çıkardıkları sesle cam bardakları çatlatabilmektedir. Bu olayı nasıl açıklarsınız?
Cevap: Ses bir enerji türüdür. Burada da ses enerjisi hareket enerjisine dönüşmektedir.
3. Ses boşlukta yayılmaz. Neden?
Cevap: Ses yayılabilmek için maddesel bir ortama ihtiyaç duyar.
4. Sesin bir tür enerji olduğunu nasıl kanıtlarsınız?
Cevap: Etrafındaki nesneleri titreştirmesinden anlayabiliriz.
5. Işık ve sesin süratini karşılaştırabileceğiniz, günlük yaşantınızda fark ettiğiniz bir örnek veriniz?
Cevap: Havai fişek örnek verilebilir. Çünkü havai fişek patladığında önce ışığını görürüz ve daha sonra sesini duyarız.
6. Bir çiftçi, tarlasını telle çevirmek için tarlasının etrafına demir kazıklar çakıyor. Tarlanın eve uzaklığı 340 m’dir. Babasını evden izleyen çocuk, çekicin sesini babası çekici kazığa vurunca mı yoksa daha sonra mı duyar? Neden?
Cevap: Işığın sürati sesin süratinden fazladır. Bu yüzden önce çekicin vurduğunu görür daha sonra sesini duyar.
7. Selin ve Cihan denizde yüzerlerken 300 m ileriden yarış yapan deniz motorları geçiyor. Bu sırada suyun dibine dalan Selin’in kafası suyun içinde, Cihan’nın kafası ise suyun üzerindedir. Selin ve Cihan deniz motorlarının seslerini aynı mı yoksa farklı mı duyarlar? Neden?
Cevap: Sesin suda ve havada farklı hızlarda yayılmasından dolayı sesleri farklı duyarlar.
C. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap:
Sesiniz duvardan geçebilir mi? Nedenini yazınız.
Cevap: Sesimiz duvardan geçebilir ama aynı şekilde değil. Ses dalgalarının çarptığı yüzey tarafından bir kısmının tutulmasına soğurulma denir. Duvara çarpan ses dalgaları da sesi aynen değil bir kısmını geçirir.
Bağırırken elinizi gırtlağınıza koyduğunuzda ne hissedersiniz? Yazınız.
Cevap: Ses tellerimizin titreşmesi sonucu sesimiz oluştuğu için bağırırken elimizi gırtlağımıza koyduğumuzda elimizin titreştiğini hissederiz.
Önünüzdeki bir arkadaşınızı çağırmak için bağırdığınızda arka tarafınızdaki arkadaşınızın da sizi duyması, sesin hangi özelliğini gösterir? Yazınız.
Cevap: Önümüzdeki bir arkadaşımızı çağırmak için bağırdığımızda arka tarafımızdaki arkadaşımızın da bizi duyması ses dalgalarının yayılabilmesi için madde ortamına ihtiyaç duyması ve bu madde ortamında dalgalar halinde yayılmasından kaynaklanır.
Bir kaynaktan çıkan ses dalgaları bir engele çarptığında geri dönmesi nasıl adlandırılır? Yazınız.
Cevap: Ses kaynağından çıkan ses dalgalarının bir engele çarpıp geri dönmesine yankı denir.
Etkinlik Yapalım – Ses Nasıl Yayılır?
1. Cetveli hafifçe çekip bırakınca ses çıktı mı?
Cevap: Evet, ses çıktı.
2. Su yüzeyinde neler gözlemlediniz? Bunu nasıl açıklarsınız?
Cevap: Suyun dalgalandığını gözlemledik.
Fabrikalarda çalışan, yol çalışması yapan işçiler, hava alanlarında uçakların iniş kalkışlarından sorumlu görevlilerin gürültüden rahatsız olmamak için kulaklık takmaları, seslerin kulaklarına girmesine engel olabilir mi? Sorunun cevabı ile ilgili tahminlerinizi aşağıdaki noktalı yere gerekçenizle birlikte yazınız.
Cevap: Kulaklıklar sesin tamamen girmesini engelleyemez ama kulak zarına zarar vermeyecek duruma indirgenir.
Etkinlik Yapalım – Sesi Duyabiliyor muyuz?
1. Arkadaşınız hangi durumda kendisine seslendiğinizi duydu? Bunun nedenini nasıl açıklarsınız?
Cevap: Kulaklarını tıkamadığı zaman beni duyabildi.
Aşağıdaki salon, ülkemizde konferans verilmesi amacıyla yapılan binalardan birisidir. Sizce burada konser verildiğinde ses, binanın dışına yayılıyor olabilir mi? Nedenini yazınız.
Cevap: Sesi soğuran madde ile inşa edildiğinden dolayı ses dışarı çıkmayacaktır.
Bu binanın yapımında ne tür maddeler kullanılmış olabilir?
Cevap: Cam yünü ve taş yünü gibi maddeler ortamda ses yalıtımı sağlayabilen maddelerdir. Burada da ses yalıtımı olan maddeler ile inşa edilmiştir.
Sesin yayılmasını önlemek için neler yapılabileceğini düşünüyorsunuz? Bu konuyla ilgili tahminlerinizi aşağıdaki noktalı alana not ediniz.
Cevap: Ses yalıtımı olan engeller koyarak sesin yayılmasını engelleyebiliriz.
Deney Yapalım – Sesi Engelleyelim
1. Malzemeleri tek tek kullandığınız durumda hangi malzeme ile sesi daha az duydunuz?
Cevap: Talaşla olduğunda sesi daha az duydum.
2. Malzemeleri tek tek kullandığınız durumlar ile ikili kullandığınız durumu karşılaştırdığınızda nasıl bir sonuca ulaştınız?
Cevap: İkili kullandığımızda ses yalıtımı daha fazla oldu.
Tartışalım
Nerelerde ses yalıtımına daha fazla ihtiyaç duyulabileceğini İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırmanızın sonuçlarını arkadaşlarınızla tartışarak ulaştığınız sonuçları defterinize not ediniz.
Cevap: Hastane odası, bateri odası, stüdyo, çağrı merkezi, ofis ve konferans salonu örnek verilebilir.
Etkinlik Yapalım – Ses Yalıtımlı Ortam Tasarlayalım
1. Tasarımınızda hangi yalıtım malzemelerini nerelerde kullandınız?
Cevap: Dışarıya es vermeyecek ve içeriye ses almayacak bir stüdyo yapmak için kullanacağım. Odamın ses için önemli kısımlarına en yakın yerleri süngerler ile kapladım.
2. Tasarımınızda kullandığınız akustik uygulamalar var mı, varsa bunlar nelerdir?
Cevap: Evet, vardır. Sesi yönlendirmek için bazı maddeler kullandım.
1. Aşağıda boş bırakılan yerlere uygun açıklamaları yazınız.
• Hangi ortamda bilgisayardan çıkan ses daha çok soğurulur? Neden?
Cevap: İçerisinde eşya olan yani soldaki oda da daha çok ses soğrulur. Çünkü odada soğrulmaya yardımcı maddeler vardır.
• Hangi sınıf ortamında okul bahçesinden gelen ses daha az duyulur? Neden?
Cevap: Perdeleri olan sınıf ortamında ses daha az duyulur çünkü sesi engelleyecek maddeler vardır.
• Hangi bölgelerde evler, araçların oluşturduğu gürültüden daha az etkilenir? Neden?
Cevap: Ağaçların çok olduğu yerdeki evler gürültüden az etkilenir çünkü sesi soğurtacak ağaçlar çoktur.
2. Uygun koşullar oluşturularak ses kalitesinin sağlandığı mekânlara örnekler yazınız.
Cevap: Sinemalar örnek verilebilir sinemada ses kalitesi muhteşemdir ve bir çok sinema salonu yan yana olmasına rağmen sesler karışmaz.
3. Ses yalıtımının insan sağlığı açısından önemini örneklerle açıklayınız.
Cevap: Aşırı sesli ortamlar insanların başının ağrımasına ve kulak zarının ciddi şekilde zarar görmesine neden olabilir. Bu nedenle ses yalıtımı yaparak dışarıdan gelen seslerin düşürülmesi önemlidir.
4. Aşağıda sesi soğurma özellikleri bakımından ses yalıtımına uygun veya yankılanmayı önleyici bazı maddeler ve bu maddelerin kullanım alanları verilmiştir. Malzemelerle kullanım alanlarını çizgilerle eşleştiriniz. Bir malzemeyi birden fazla kullanım alanıyla eşleştirebilirsiniz.
5. Aşağıdaki yapılar mimari özelliklerine göre hangi amaçla kullanılıyor olabilir? Böyle düşünmenizin nedenini açıklayınız.
Cevap: Sesin kaliteli bir şekilde insanlara ulaşması ve yalıtımın sağlanması amacıyla kullanılıyor olabilir.
Konu Değerlendirme 3
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarındaki yerlere yazınız.
(Y) 1. Sesin ortam değiştirirken enerjisinin bir kısmını yitirmesine yansıma denir.
Cevap: Sesin ortam değiştirirken enerji kaybetmesine soğurma denir.
(D) 2. Pürüzsüz, sert yüzeylerde ses daha az soğurulur.
(Y) 3. Ses yalıtımı için sesi iyi ileten maddeler kullanılır.
Cevap: Ses yalıtımı için iyi ileten maddeler kullanılmaz, sesi soğuran maddeler kullanılır.
(D) 4. Eşya olan oda, boş odaya göre sesi daha çok soğurur.
(Y) 5. Ses stüdyoları sesin geçişini sağlayacak şekilde yapılır.
Cevap: Ses stüdyoları içerden dışarıya, dışardan içeriye ses girmeyecek şekilde tasarlanır.
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
yayılması / yansıması – akustik / – yalıtım güçlü / zayıf – dolu / boş – soğurulmaya / yankılanmaya
1. Ses, yumuşak ve pürüzlü yüzeylerde daha çok …soğrulmaya… uğrar.
2. …Akustik…. , sesin özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
3. Sesin maddesel ortamda hareketine, sesin ….yayılması…. denir.
4. Banyoda şarkı söylediğimizde fayanslardan yansıyan sesler, sesimizin daha ….güçlü…. işitilmesini sağlar.
5. Eşyaların bulunduğu oda ….boş…. odaya göre sesi daha çok soğurur.
C. Aşağıdaki resimlerde gerçekleşen olaylarda sesin etkisini azaltmak için nasıl yalıtım yapıldığını altlarında boş bırakılan yerlere yazınız.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
Cevap Anahtarı:
Tartışalım
Uyuşturucu ve alkolün insan vücuduna olumsuz etkilerini beyinciğin görevleriyle nasıl ilişkilendirebilirsiniz? Tartışınız.
Cevap: Uyuşturucu ve alkol insanın iradesini kaybetmesine ve kendini kontrol edemez hale gelmesine sebep olur. Beyincik vücudumuzu yönetirken bu gibi maddelerde vücudumuzu yönetmemize engel olur.
Çalışma Zamanı 1
1. Aşağıdaki kutucuklarda yer alan terimleri uygun açıklamalarla eşleştiriniz.
2. Aşağıdaki etkinliği sıra arkadaşınızla birlikte yapınız.
a. Düşen cetveli her seferinde aynı noktasından mı yakaladınız? Yoksa yakalama noktası değişti mi? Neden?
Cevap: Cetvel her deneyişimizde yakaladığım nokta değişti.
b. Cetveli tutmaya çalışma işini düşünerek mi yaptınız?
Cevap: Hayır, cetveli tutmaya çalışırken düşünerek yapmadım.
c. Cetveli daha kısa sürede tutmaya çalışmanız refleks olabilir mi? Neden?
Cevap: Olabilir, çünkü refleksler vücudumzudan istemsiz olarak aniden gerçekleştirdiğimiz harekettir.
ç. Refleks hareketleri her zaman aynı şekilde mi gerçekleşir?
Cevap: Refleks hareketleri her zaman aynı değil değişik şekillerde gerçekleşir.
d. Refleksleriniz, etkinliğe katılan arkadaşlarınızla aynı mıdır? Neden?
Cevap. Hayır değildir, herkesinki farklıdır.
Çalışma Zamanı 2
1. Ergenlik döneminde hem ruhsal hem de bedensel birtakım değişimler geçiririz. Erkeklerde ve kızlarda gözlemlenen farklı değişimleri ait oldukları bölümlere, ortak olan değişimleri de şemanın kesişim bölgesine yazınız.
Ergen Sağlığı
Araştıralım
Ergenlik döneminin sağlıklı bir şekilde geçirilmesi için neler yapılabileceği ile ilgili araştırmanızın sonuçlarını sınıfta arkadaşlarınıza sununuz.
Cevap: Öncelikle anne-babamızdan bu tarz konulardan destek almalıyız, bilgilenmeliyiz. Yüzümüzde çıkan sivilce ve siyah noktalara zarar vermemeliyiz.
Sistemlerin Eş Güdümlü Çalışması
Sorular
1. Bu sporcunun yarış sırasında yaptığı etkinliklerden ve vücudunda gerçekleşen olaylardan hangileri vücudumuzdaki hangi sistemle ilişkilidir?
Cevap: Beyincik ile ilgili olabilir.
2. Bu sistemlerdeki yapı ve organların denetlenmesi ve düzenlenmesinde hangi hormonlar etkili olmaktadır?
Cevap: Koklama, duyma, açlık, susuzluk, yorgunluk gibi hormonlar etkilidir.
3. Bu metin, vücudumuzdaki sistemlerin birlikte ve eş güdümlü çalıştığını yeterince yansıtıyor mu? Neden
Cevap: Evet yansıtıyor, bir olayın nelere sebep olabileceğini açıkça söylemiş.
Çalışma Zamanı 3
1. Aşağıdaki kutucuklarda verilen iç salgı bezleriyle bu bezlerin ürettikleri hormonları eşleştiriniz.
2. Kutucuklardaki numaraları kullanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1-) 1-3-5-7
2-) 3-4-5
3-) 7
4-) 6
5-) 5
6-) 9
Sevgi Yayınları tarafından yayınlanıp düzenlenen 6. Sınıf Fen Bilimleri Derse Kitabı sayfa 210’da yer alan Neler Öğrendik başlığı altındaki bir takım etkinlikleri cevapladık. Görsel ve yazı olarak bu cevapları konumuzda bulabilirsiniz.
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğru biçimlerini altlarındaki boş bırakılan yerlere yazınız.
(Y) 1. Beyin ve omurilik soğanı, çevresel sinir sistemini oluşturur.
(Y) 2. İnsülin hormonu kandaki şeker miktarını artırır.
(D) 3. Beyincik, vücudumuzun hareket ve denge merkezidir.
(D) 4. Hipofiz bezi, iç salgı bezleri ile sinir sistemi arasındaki uyumu sağlar.
(Y) 5. Omurilik soğanı, duyu organlarını kontrol eder
Çevremizde meydana gelen ısı, ışık, ses, koku gibi uyarıları alabilecek organlara ne ad verilir?
Cevap: Duyu organlarımız adı verilir. Bunlar dil, kulak, göz, burun ve deridir.
Körebe oyununda diğer arkadaşlarınızı yakalayabilmek için hangi duyularınızdan yararlanırsınız?
Cevap: Gözümüzle göremediğimiz için arkadaşlarımızın sesini duymaya çalışırız yani kulağımızdan yararlanırız.
Gözleriniz kapalı iken bu isteği hangi duyu organlarınızı kullanarak gerçekleştirebilirsiniz? Açıklayınız.
Cevap: Göremediğimiz için bu meyveleri karıştırabilir ve yanlış meyveyi seçebiliriz.
Hangi duyu organı ile hangi değişiklikleri algılıyordur? Açıklayınız.
Cevap: Dil’ini kullanıyor olabilir. Bu şekilde yediği dondurmanın tadını alıyor.
Deney Yapalım
Sorular
1. Diliniz kuru iken mi ıslakken mi şekerin tadını aldınız?
Cevap: Dilimiz ıslak iken şekerin tadını daha çok aldım.
2. Dilinizin tat uyarılarını alabilmesi için ne gereklidir?
Cevap: Tad uyarılarını alabilmesi için tükürüğe ihtiyacı vardır.
Deney Yapalım
Meyveleri Koklayarak Ayırt Edebilir miyiz?
Sorular
1. Arkadaşınızın ilk tahminleri ile son tahminleri arasında nasıl bir farklılık var?
Cevap: Gözleri kapandığında özellikle kabuklu meyveleri bazen yanlış bilebiliyorlar.
2. Arkadaşınız, kokladığı meyvenin ne olduğunu meyve kesilmeden ve kabuklu iken mi kesildikten sonra mı daha iyi ayırt etti? Bunun nedenini nasıl açıklarsınız?
Cevap: Kesildikten sonra gelen kokudan dolayı daha iyi ayırt etti.
Deney Yapalım
Sorular
1. Tattırılan yiyeceklerin ne olduğunu, burunları açık olan öğrenciler mi kapalı olan öğrenciler mi daha iyi tahmin ettiler?
Cevap: Burunları açık olan öğrenci yiyeceklerin ne olduğunu tahmin etti ancak burnu kapalı öğrenci bilemedi.
Deney Yapalım
Sorular
1. Kulağınızın biri tıkalı iken dört yöndeki seslerden duyamadığınız oldu mu? Duymadığınız varsa bu hangi tarafınızdaki sesti?
Cevap: Kulağımı tıkadığım yerden gelen sesi net duyamadım ancak diğerlerini duyabildim.
2. Dört yöndeki seslerin şiddetinde ne gibi farklılıklar oldu? Arkadaşınız neredeyken sesini daha zor duydunuz?
Cevap: Tıkalı kulağımın olduğu yerdeki arkadaşımın sesinin şiddeti çok azdı.
3. Sesleri iki kulağınız da açıkken mi yoksa tek kulağınız açıkken mi daha rahat duydunuz?
Cevap: İki kulağım açıkken daha rahat duydum.
4. Sesin geldiği yönü tek kulağınız açıkken mi yoksa iki kulağınız açıkken mi daha kolay belirlediniz?
Cevap: İki kulağım açıkken daha rahat belirledim.
Çalışma Zamanı 4
1. Dokunma duyusu ile ilgili aşağıdaki soruları defterinize yazarak cevaplayınız.
a.Derinin rengini hangi tabakası oluşturur?
Cevap: Üst derinin alt tarafı oluşturur.
b.Deri hangi uyarılara karşı duyarlıdır?
Cevap: Dokunma, acı, basınç, sıcaklık gibi uyarılara karşı duyarlıdır.
c. Alt deride bulunan kan damarları, ter bezleri ve yağ bezlerinin görevleri nedir?
Cevap: Alt derideki kan damarları ve ter bezleri vücut sıcaklığının ayarlanmasını sağlar.
2. Aşağıdaki göz şeklini inceleyerek oklarla gösterilen kısımların adını sıra numarasına göre defterinize yazınız.
3. Aşağıdaki kulak şeklini inceleyerek okların gösterdiği kısımların adını sıra numarasına göre defterinize yazınız.
Duyu Organlarındaki Kusurların Giderilmesinde Kullanılan Teknolojiler
Çevrenizde gözlemlediğiniz duyu organları kusurları nelerdir? Bu kusurların giderilmesiyle ilgili hangi teknolojik ürünlerden yararlanılıyor?
Cevap: Körlük, şaşılık, renk körlüğü, sağırlık gibi kusurlar var. Bu kusurların giderilmesi için teknolojiler kullanılıyor ancak renk körlüğü için teknoloji yok.
Etkinlik Yapalım
Sorular
1. Gözleriniz ve kulaklarınız kapalıyken ne tür zorluklar yaşadınız, neler hissettiniz?
Cevap: Gözlerim kapalıyken yazıyı düzgün yazamadım, sınıfta dolaşırken bir yerlere çarptım ayrıca arkadaşlarımla oyun oynayamadım.
2. Görme ve işitme engellileri anlamada, onlarla iletişiminizde ve onlara karşı davranışlarınızda öncekine göre bir farklılık olacağını düşünüyor musunuz? Neden ve nasıl?
Cevap: Evet farklılık olacaktır çünkü geçici olarakta olsa onların çektiği sıkıntıları çektik.
Konu Değerlendirme 2
A. Aşağıdaki cümlelerin başına doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğrusunu altlarında bırakılan yerlere yazınız.
(D) 1. Bir maddenin tadının algılanmasında maddenin kokusunun da rolü vardır.
(Y) 2. Alt deride kan damarları bulunmaz.
(D) 3. Göz, sert tabaka, damar tabaka ve ağ tabaka olmak üzere üç tabakadan oluşmuştur.
(Y) 4. Görme olayı damar tabakada gerçekleşir.
(D) 5. Dış kulak ile orta kulağın birleştiği yerde kulak zarı bulunur
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1- sıvı
2- üçüncü
3- tatlı
4- sarı bölge
5- göz bebeği
C. Aşağıdaki tanım cümlelerinin altında verilen noktalı yerlere o cümlede tanımlanan kavramı yazınız. Bu kavramları bulmacada yatay, dikey ya da çapraz sütunlarda bularak işaretleyiniz.
1. (….İris…)
2. (…Şaşılık…)
3. (…Dış kulak…)
4. (…Mukus…)
5. (….Deri…..)
6. (…..Dil…….)
7. (….Miyopluk..)
1- C
2- A
3- D
4- D
5- A
Vücudumuzda benzer görevleri olan organlar bir araya gelerek neyi oluşturur?
Cevap: Benzer görevli organlar bir araya gelip sistemleri oluşturur.
Yaşamınız için önemli olan sistemlerimizin sağlığı konusunda neler yapıyorsunuz?
Cevap: Sağlıklı besleniyorum, gereksiz yere ilaç içmiyorum, terliyken su içmiyorum, kola ve cips gibi zararlı yiyecek-içecek tüketmiyorum.
Araştıralım
İç salgı bezlerinin sağlığını korumak için neler yapılması gerektiği ile ilgili yaptığınız araştırmanın sonuçlarını sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: İç salgı bezlerini korumak dengeli beslenmeyle; stres, sigara ve alkol gibi bağımlı ve zararlı maddelerin kullanımından uzak durmakla olur.
Araştıralım
Destek ve hareket sisteminin sağlığını korumak için neler yapılması gerektiğini İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırma sonuçlarınızla bir poster sunusu hazırlayarak sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Destek ve hareket sistemimizin sağlığını korumak için bol bol spor yapmalıyız, süt ve süt ürünleri tüketmeliyiz; kola ve cips gibi zararlı yiyecek-içeceklerden uzak durmalıyız.
Sindirim Sisteminin Sağlığı
Araştıralım
Sindirim sistemimizin sağlığını korumak için neler yapmamız gerektiği konusunda yaptığınız araştırmayı sınıfta arkadaşlarınıza sunarak sonuçları tartışınız.
Cevap: Düzenli beslenmeliyiz, ara öğünlerde meyve yemeliyiz. Yediğimiz yiyecek-içecekler çok soğuk ve çok sıcak olmamalı, çok acı, çok tatlı, çok ekşi, çok yağlı olmamalıdır. Bunların yanı sıra yiyecekler ağızdayken iyice çiğnenmeli, yemek sırasında su içilmeli, spor yapmalı ve çok fazla yemek yememeliyiz.
Dolaşım Sisteminin Sağlığı
Tartışalım
Ülkemizde en çok görülen dolaşım sistemi hastalıkları nelerdir? Bu hastalıklardan korunmak için yapılması gerekenleri araştırınız. Edindiğiniz bilgileri sınıfınızda arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Ülkemizde en çok akdeniz anemisi(kansızlık) hastalığı görülür. Genellikle Akdeniz bölgesinde görüldüğü için bu isim verilmiştir.
1. Aşağıda boş bırakılan yere böbreklerimizin sağlığı için suyun neden önemli olduğunu açıklayan birkaç cümle yazınız
Cevap: Su olmadan böbreklerimiz çalışamaz. Böbreklerimiz olmadan da biz yaşayamayız. Bu nedenle su böbreklerimiz için hayati öneme sahiptir.
2. Aşağıda sistemlere ait yapı ve organları gösteren modeller ile bu sistemlere ait hastalıklar verilmiştir. Bu sistemlere ait hastalıkları modellerin altındaki yerlere yazınız.
Cevap:
3. Aşağıda duyu organlarına ait modeller ve duyu organlarına ait hastalıklar verilmiştir. Bu modellere ait hastalıkları modellerin altındaki yerlere yazınız.
1. Organ bağışlamanın ve organ naklinin toplumsal dayanışmayı nasıl etkilediğini aşağıdaki alana kısaca açıklayınız.
Cevap: Organ bağışlamak, bir kişiye kendi canımızdan can vermek, bağışlamaktır. Toplumsal olarak birlik ve beraberliği arttırırken toplumsal dayanışmayı arttırır.
A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
1- D
2- D
3- D
4- Y
5- Y
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1- organ bağışı
2- böbrek taşı
3- cücelik
4- zatürre
5- tiroksin
C. Aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
1. Bu bölgede yaşayan insanların hangi iç salgı bezi ile ilgili sağlık sorunları yaşaması beklenir?
Cevap: İç salgı bezlerinde tiroksin rahatsızlığı görülür.
2. Buna göre, aralık ayında hastaneye gelen bireylerde hangi sistemlere ait hastalık görülmüştür?
Cevap: Solunum sistemi, boşaltım sistemi, sindirim sistemi ve iç salgı sistemlerinde hastalık görülmüştür.
3. Böbrek yetmezliği yaşayan bir bireye böbrek nakli yapılana kadar uygulanması gereken tedavide hangi makine kullanılır?
Cevap: İlgili makinenin adı diyaliz makinesidir.
Ç. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
1. D
2. C
3. A
4. C
5. C
Elektrik sobasının içindeki metal teller, elektrik düğmesi gibi plastik maddelerden yapılabilir mi? Neden?
Cevap: Hayır yapılamaz çünkü plastik gibi maddelerden yapılsaydı o plastik aşırı sıcaklıktan dolayı erirdi.
Elektrik düğmeleri, elektrik telleri gibi metalden yapılabilir mi?
Cevap: Evet yapılabilir. Demir tel iletken madde olduğu için elektriği kolaylıkla iletebilir.
Deney Yapalım
Hangileri İletiyor?
Sorular
1. Devrenizde test uçlarına hangi maddeleri temas ettirdiğinizde ampuller ışık verdi?
Cevap: metal çay kaşığı ve pil ile temas ettirdiğimde ampuller ışık verdi.
2.Devrenizde kullandığınız maddeleri, elektriği iletip iletmeme durumlarına göre kaç gruba ayırırsınız?
Cevap: Bu deneyden sonra bu maddeleri elektriği ileten ve elektriği iletmeyen olarak iki gruba ayırırım.
Araştıralım
Elektriği ileten ve iletmeyen maddeleri İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırmanızın sonuçlarını görsel malzemelerle destekleyerek bir poster sunusu hazırlayınız.
Cevap:
Deney Yapalım
Su ve Hava İletken midir?
Sorular
1. Hava mı yoksa su mu elektrik enerjisini iletti?
Cevap: Hava elektrik enerjisi iletmedi. Su elektrik enerjisi iletti.
1. Aşağıdaki basit elektrik devresinin iletken test uçları, kaplardaki sıvılara batırıldığında, ampulün ışık verip vermeyeceğini kapların altlarındaki yerlere yazınız.
2. Aşağıda günlük yaşantınızda kullandığınız bazı eşyaların resimleri verilmiştir. Bu eşyaların iletken kısımlarını kırmızı, yalıtkan kısımlarını mavi renge boyayınız.
Sevgi Yayınları tarafından yayımlanıp yüzenlenen 6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 251’de yer alan Çalışma Zamanı isimli iki problemli etkinlikleri cevapladık. Sitemizdeki diğer Sevgi Yayınları tarafından yayımlanan Fen Bilimleri kitabının cevaplarını görmek için sitemiz üzerinden arama yapabilirsiniz.
Konu Değerlendirme 1
A. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadelerin doğrusunu altlarında bırakılan yerlere yazınız.
1- D
2- Y
3- Y
4- D
5- D
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1- yalıtkan madde
2- demir çivi
3- saf su
4- katı
5- yandığı
C. Aşağıdaki maddelerin iletken mi yoksa yalıtkan mı olduğunu, altındaki yerlere uygun numaralar yazarak gösteriniz.
Ç. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
1- C
2- D
3- D
4- B
5- C
6- A
7- D
8- D
9- B
Ampulün Parlaklığını Değiştirelim
Elektrik enerjisinin iletkenlerden geçtiğini öğrendiniz. (…)
Cevap: Elektrik enerjisini bazı maddeler değiştirebilir, güçlendirebilir. Ampüldeki parlaklığı ampule giden elektrik enerjisini arttırarak değiştirebiliriz.
Deney Yapalım
Işık Hangisi ile Daha Parlak?
Sorular
1. Deneyinizde kullandığınız iletken teli değiştirmeniz ampul parlaklığını etkiledi mi? Nasıl?
Cevap: Evet değişti, telleri değiştirince ampulün parlaklığında gözle görülür bir fark oldu.
Deney Yapalım
Kalın mı İnce mi?
Sorular
1. Deneyde kullandığınız iletken telin kalınlığının değişmesi, ampul parlaklığını etkiledi mi? Nasıl?
Cevap: İletken telin kalınlığının değişmesiyle eş zamanlı olarak ampulün parlaklığında değişti.
Deney Yapalım
Uzun mu Kısa mı?
Sorular
1. Deneyde kullandığınız iletken telin boyunun değişmesi, ampul parlaklığını etkiledi mi? Nasıl?
Cevap: İletken telin boyunun değişmesiyle birlikte ampulün parlaklığı da değişti.
Sevgi Yayınları tarafından hazırlanan 6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı sayfa 258 ve 259’da yer alan soruların cevaplarını bu konu üzerinden paylaştık. 258 ve 259’uncu sayfalarda ışık ile ilgili bir takım sorular sorulmuş ve editörlerimiz tarafından müredata uygun bir şekilde cevaplanmıştır.
Konu Değerlendirme 2
A. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız. Yanlış olduğunu düşündüğünüz ifadenin doğrusunu altlarında bırakılan yerlere yazınız.
1. D
2. Y
3. D
4. D
5. Y
B. Aşağıdaki cümleleri, verilen sözcük çiftlerinin içindeki uygun kelimeyi seçerek tamamlayınız.
1. doğru
2. arttırılırsa
3. aynı
4. kontrol edilen
5. büyük
C. Aşağıda karışık olarak verilen sözcükleri ya da sözcük gruplarını doğru ve anlamlı ifadeler oluşturacak şekilde birleştiriniz.
1.: Maddelerin elektrik enerjisinin iletimine karşı gösterdikleri zorluktur.
2.: Telin dik kesit alanı arttıkça ampulün parlaklığı artar.
3.: İletken telin uzunluğu arttıkça ampulün parlaklığı azalır.
Ç. Aşağıda soruları yanıtlayınız.
1- Yukarıdaki düzenekler kullanılarak elektriksel direncin nelere bağlı olduğu deneysel olarak gösterilmektedir.
a. I ve III
b. II ve III
c. II ve IV
d. Aynı değiller bunun sebebi tellerin direçlerinin farklı olmasından dolayıdır.
2. Yukarıdaki ampulün kısımları numaralar ile gösterilmiştir. Bu ampul ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a. Flaman uani II
b. Direncin büyük olmasıyla ilgilidir.
c. IV
3.
a. Dirençleri küçük teller olması istenir bunun sebebi elektronik aletin daha az ısınmasını sağlamaktır.
b. Direnci az olan bakır, altın ve gümüş gibi metallerden olmalıdır.
1. Sorunun Cevabı: B
2. Sorunun Cevabı: D
3. Sorunun Cevabı: B
4. Sorunun Cevabı: C
5. Sorunun Cevabı: B
6. Sorunun Cevabı: D
7. Sorunun Cevabı: D
8. Sorunun Cevabı: C
9. Sorunun Cevabı: C
10. Sorunun Cevabı: A
Facebook'ta Paylaş
Twitter'da Paylaş
Linkedin'de Paylaş
Ben güneş tutulamasında eski filmleri keserek baktım.O sayede rahatlıkla görebildim ama çok kısa sürdü bi anlık bi karanlık oldu.Ondan sonra hemen geçti çok garip bir olay bence
Böbrekler hayati önem taşıyan organlarımızdan biridir. Böbreğimizi sağlıklı tutmak için bol bol su içmeli ve süzülmeye yardım etmeliyiz. İnsan sağlığı için su çok önemlidir.
Sitede yer alan yazı, resim ve dosyaların tüm hakları saklıdır ve izinsiz paylaşılması kesinlikle yasaktır.